Morfina taldea - Euskara

34
Doktore-Tesia
Sarrera
menpekotasun psikikoa deritzogu. Egoera patologiko hau ezarri ahala opiazeoaren
kontsumoa erregularra izatera pasatzen da, drogazalearen saiaketak droga kontsumoa
gutxitu edo gelditzeko ezerezean geratzen direlarik; eta nahiz eta efektu onuragarriak
bakoitzean gutxiago izan eta kontrako efektuak ugariagoak, opiazeoa hartzeko jokabide
konpultsibo horrek jarraitu egiten du.
Eskala ebolutiboan zehar garunak gizakiaren edo espeziearen biziraupenerako
beharrezkoak diren mekanismoak garatu ditu; garuneko sari-zirkuituak hain zuzen ere.
Zirkuitu hauek jokaera erabilgarriak sendotu eta mingarriak direnak ezabatzen dituzte;
honela, bide neuronal hauek plazerrak eta minak, asetze emozionala edo sexualak, goseak,
egarriak eta asetasunak aktibatzen dituzte. Aktibazio honek estimulazio edo asebetetze
egoera mantentzeko premia eragiten du.
Nahiz eta molekularki oso ezberdinak diren droga adiktibo asko egon eta
hauentzako espezifikoak diren hartzaile barietate handia izan arren, guztiek dute ezaugarri
fisiopatologiko amankomun bat, bide mesolinbiko dopaminergikoaren aktibazioa; hau da, sarizirkuituen
aktibazioa (Nestler, 2001). Sexua, janaria eta edaria era naturalean sari-sistema
honen errefortzatzaileak diren bezala, drogak berdin jokatzen dute baina era patologikoan
(Fernández-Espejo, 2002).
Sari-sistema edo zirkuitu honen osagai nagusiak mesenzefaloko barneko gune
tegmentela (ventral tegmental area edo VTA) eta prosenzefaloko (forebrain) accumbens nukleoa
(estriatuko barnekaldea edo NAC), garun kortex frontala edo prefrontala (PF) eta amigdala
dira (Koob eta Nestler, 1997). VTA-an neurona dopaminergikoen somak aurkitzen dira eta
hemendik NAC-era doaz bere axoiak. Era berean, NAC-etik PF-ra eta amigdalara doaz
bere projekzio gehienak. Gainera, sari-sistema honek beste konexio neuronal asko ditu bai
hipokanpoa, estriatua eta mesenzefaloko edo kortexeko beste gune batzuekin (Fernández-
Espejo, 2000). Sistema konplexu eta integratu honetan neurotransmisore nagusia dopamina
izan arren, beste neurotransmisore erregulatzaile askok parte hartzen dutela deskribatu da
laborategiko ikerketa ezberdinetan (Koob eta lank., 1998; Wickelgren, 1998). Honela,
sistema mesolimbikoan neurona glutamatergikoak, GABAergikoak, serotoninergikoak,
noradrenergikoak eta opioidergikoak aurki daitezke. Azkeneko hauen artean zirkuitu
entzefalinergikoak dira ugarienak eta orokorrean laburrak izaten dira. Hala ere, badaude