Görög Örökség Ελληνική Κληρονομιά - H-ellin.com

Κατά ΐη διάρκεια της τουρκικής κατοχής (1596-1687) στην πόλη εγκαταστάθηκε σημαντικός αριθμός
διαφορετικών βαλκανικών πληθυσμιακών ομάδων: Έλληνες, Σέρβοι, Δαλματοί, Μακεδονο-βλάχοι.
Στο Eger η ιστορία των Ελλήνων και Σέρβων συνυφαίνεται στενά, συνεπώς δεν γίνεται να τους
ερευνήσουμε ξεχωριστά. Οι πρώτοι Έλληνες κάτοικοι του Eger πιθανόν να ήταν οι Έλληνες που είχαν
απελαθεί από την Nagyvarad (Οραντέα) το 1660 και στους οποίους ο θησαυροφύλακας Fischer
υποσχέθηκε φορολογική απαλλαγή. Οι Έλληνες αγόρασαν τα σπίτια που είχαν εκκενωθεί μετά την
εκδίωξη των Τούρκων, όπως το έκανε για παράδειγμα ο Miklós Görög το 1688 με το οικόπεδο στο
οποίο υψώνεται η εκκλησία.
Μετά τους πρώτους Έλληνες εποίκους, με την ηγεσία του Arzén Cserno-vics, πατριάρχη του
Ιπέκ, έψταοαν στη χώρα μας Σέρβοι από τους οποίους το 1691-92 πολλοί εγκαταστάθηκαν στο Eger με
αποτέλεσμα οι Έλληνες να είναι μειονότητα σχετικά με αυτούς. Αφού το Eger αποτελούσε πάντα
ιδιοκτησία του επισκόπου, τα μέλη της ορθόδοξης εκκλησιαστικής κοινότητας αναγκάστηκαν να του
δώσουν όρκο πίστεως. Με βάση της συμφωνίας και του όρκου του 20 Σεπτεμβρίου του 1688 οι Σέρβοι
αναγνώρισαν τον επίσκοπο σαν κτήτορά τους και ήρθαν σε ένωση με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Σαν αντάλλαγμα ο επίσκοπος György Fenesy (1686-99) τους δώρισε το μοναστήρι των Αυγουστιανών.
Η συμφωνία δεν κράτησε για πολύ επειδή οι Σέρβοι κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα του
Rákóczi ακύρωσαν κρυφά την ένωση και επέστρεψαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Η οριστική διάσπαση
έγινε το 1718 που είχε σαν συνέπεια μία έριδα και συνεχείς δίκες μεταξύ της επισκοπής και των
Σέρβων για διακόσια χρόνια.
Γύρω στα 1721-22 ο αριθμός των Ελλήνων αυξήθηκε τόσο ώστε να γίνει το Eger μία από τις
πόλεις με τους περισσότερους Έλληνες κατοίκους. Είχαν πλουτίσει σημαντικά και συνεπώς το 1748 η
κομπανία του Eger ανήκε στις δέκα πλουσιότερες εταιρίες της χώρας. Οι έμποροι αυτοί από το 17°
αιώνα χρησιμοποιούσαν το προαναφερόμενο μεσαιωνικό ναό των Αυγουστιανών που υψωνόταν στη
θέση του σημερινού ναού. Κύριο πρόβλημα των Σέρβων και Ελλήνων αποτελούσε το γεγονός ότι για
την επέκταση του ναού αυτού χρειαζόταν συναίνεση του επισκόπου. Στα χρόνια 1750-80
κατασκευάστηκαν πολλά σχέδια για την οικοδόμηση καινούργιου ναού αλλά η συναίνεση δεν τους
δόθηκε. Ο επίσκοπος του Eger, Károly Esterházy έφερνε συνεχώς δυσκολίες, εναντιωνόταν στην
οικοδόμηση ναού και σχολείου, την αγορά επαγγελματικών στεγών κλπ. «Δεν ήταν σπάνια περίπτωση
ούτε ότι Ιησουίτες ιερείς να αναγκάζουν βιαία τα παιδιά των ορθόδοξων γονιών να εκπαιδεύονται στο
μοναστήρι τους»
Από το 18° αιώνα οι Σέρβοι και οι Έλληνες ανήκαν σε κοινή εκκλησιαστική κοινότητα στην
οποία εκδηλώθηκε κάποτε ο σερβικός και κάποτε ο ελληνικός χαρακτήρας. Ανάμεσα το 1729-1732 οι
Έλληνες και οι Σέρβοι ανοικοδόμησαν εν μέρει τον παλιό τους ναό και το 1753 μετά από παζαρέματα
ανέγειραν πάνω του μπαρόκ κωδωνοστάσιο. Δεύτερο μεγαλύτερο επίτευγμα της εποχής αυτής ήταν η
δυναντότητα να οικοδομήσουν στο οικόπεδο κάτω από το ναό ένα κτίριο του πρεσβυτέριου στο οποίο
λειτουργούσε και το ελληνικό σχολείο. Στο κτήριο αυτό γεννήθηκε ο Mihály Vitkovics, σπουδαίος
ποιητής της εποχής των μεταρρυθμίσεων ο πατέρας του οποίου ήταν ο πρεσβύτερος της
εκκλησιαστικής κοινότητας.
Με την λειτουργία των Ελλήνων και των Σέρβων ασχολούνταν δύο ιερείς που λειτουργούσαν
σε τρεις γλώσσες, ελληνικά, ιλλυρικά και δαλματικά εναλλακτικά. Για την οικοδόμηση του ναού
κατασκευάστηκαν περισσότερα σχέδια από τους τεχνίτες József Franz, János Povolni από το Eger και
József Mayerhoffer από τη Βούδα. Σκόπευαν να χτίσουν καινούργιο ναό στη θέση του παλιού
ετοιμόρροπου αλλά εξακολουθούσαν να μην παίρνουν την άδεια. Τελικά, με την ευκαιρία της
επίσκεψης του αυτοκράτορα Ιωσήφ Β' (17-19 Οκτωβρίου 1784) τον οδήγησαν στο ερειπωμένο ναό
114