Görög Örökség Ελληνική Κληρονομιά - H-ellin.com

Kecskemét, Vác, Balassagyarmat, Gyöngyös και Tokaj. Μονάχα μία ελληνική απογραφή
διασώθηκε σιο Szentendre, ένα έγγραφο ιου 1774-75 που περιέχει 22 ονόμαια. Από ιις απογραφές
που έγιναν μεταξύ 1754 και 1771 στην Υπερδουνάβια προκύπτει ότι στο Szentendre ζούσαν οχτώ
Έλληνες, ενώ στο Csobánka και στο Pomaz υπήρχε ένας Έλληνας σε κάθε πόλη.
Σχετικά με το Ναό Blagovesztenszka από την πένα του Ödön Füves μπορούμε να
διαβάσουμε τα παρακάτω: «Οι Έλληνες του Szentendre δεν είχαν δικό τους ναό παρά το γεγονός ότι
ο ένας από τους εφτά ορθόδοξους ναούς, ο Ναός Blagovesztenszka χτισμένος το 1752 λεγόταν Ελληνικός
Ναός ήδη από τον ]8° αιώνα. Για την ίδρυση του ελληνικού ναού δεν διαθέτουμε καμία γραπτή απόδειξη.
Ούτε το εσωτερικό του ίδιου του ναού δεν δείχνει την ελληνική προέλευση». Ο Füves εκθέτει στη
συνέχεια ότι η ονομασία «Ελληνικός Ναός» προέρχεται από το γεγονός ότι οι Έλληνες έμποροι
κατοικούσαν στο κέντρο της πόλης όπου βρίσκεται και η εκκλησία στη διαμόρφωση του οποίου
προφανώς να είχαν συμβάλει με δωρεές μεγάλων ποσών. Αναφέρει επίσης ότι όσο οι Έλληνες
κάτοικοι του Vác δεν είχαν δική τους εκκλησία από ενοριακή άποψη ανήκαν εδώ. Για τον λόγο
αυτό μπόρεσε να θαφτεί στο ναό ο Demeter Tolojani, Έλληνας έμπορος του Vác που πέθανε στο
Szentendre. Επήσης υπάρχουν άλλα δύο επιτύμβια μνημεία με ελληνική επιγραφή στην αυλή του
Ναού Preobrazsenszka του Szentendre. Στην εποχή της σύνθεσης της μελέτης του Ödön Füves δεν
είχε βγει ακόμα στο φως το στοιχείο ενός πρωτοκόλλου του 1697 βάσει του οποίου κατά τη γνώμη
μας μπορούμε να ισχυριστούμε με βεβαιότητα ότι ο Ναός Blagovesztenszka «κληρονόμησε» το
όνομα του προγονού του. Είμαστε της άποψης ότι στην περίοδο της εγκατάστασης των Ελλήνων ο
αριθμός τους ήταν αρκετά μεγάλος για να αποτελέσουν ξεχωριστή κοινότητα. Ο αριθμός τους
πιθανόν να μειώθηκε μόνο αργότερα με αποτέλεσμα να μην τους χρειάζεται πια δικός τους ναός. Το
πεπρωμένο των Ελλήνων του Szentendre πιθανόν να ήταν η μετακόμιση ή η αφομοίωση στη
σερβική κοινότητα, γεγονός που πιστοποιείται από τη μοίρα των οικογενειώνΤγΓό KaiDumcsa.
Ο δρόμος δίπλα στην εκκλησία πιθανόν να ήταν κάποτε «ο δρόμος που οδηγεί στο
Δούναβη». Σήμερα ονομάζεται «οδός Görög» («οδός Ελλήνων»). Στο Σερβικό Μουσείο
Εκκλησιαστικής Τέχνης εκτίθενται εικόνες με ελληνική επιγραφή που μεταφέρθηκαν εκεί από
άλλους ναούς του Szentendre.
Tokaj
Η εγκατάσταση των Ελλήνων στην Ανω Ουγγαρία και αργότερα στα Ριζοβούνια, κυρίως
στο Tokaj έγινε σε τρεις φάσεις. Από τα μέσα του 17°" αιώνα στο Kassa (Κόσιτσε) οι Έλληνες
είχαν γίνει σκληροί εμπορικοί αντίπαλοι απόδειξη του οποίου είναι οι πολυάριθμες σημειώσεις στα
πρωτόκολλα και στα βιβλία απαγορεύσεων της πόλης. Από το 1660 είναι γνωστή η δραστηριότητα
των παρακάτω Ελλήνων εμπόρων Demeter Görög, István Görög, Péter Görög, János Karácsonyi και
Tamás Karácsonyi. Οι προαναφερόμενοι Έλληνες έμποροι που αρχικά επιθύμησαν να
εγκατασταθούν στο Κόσιτσε στο τελευταίο τρίτο του 17 ου αιώνα ζούσαν κυρίως στο Tokaj. Από τα
μέλη της οικογένειας Görög, ο γιος του István Görög, o Demeter Görög ήταν ήδη φορολογούμενος
στο Tokaj στα χρόνια 1675-92.
Τον Αύγουστο του 1660 οι Τούρκοι κατέλαβαν την Οραντέα. Οι Έλληνες έμποροι της
πόλης αναγκάστηκαν να διαμορφώσουν καινούριες εμπορικές περιοχές και κέντρα. Μερικοί ίσως
να βρέθηκαν στα Ριζοβούνια εκείνη την εποχή. Υπήρχαν δύο σημαντικοί εμπορικοί δρόμοι προς
την Πολωνία: ο ένας μετά την Οραντέα και το Tokaj περνούσε από Tarcal, Mád, Tállya, Szántó,
Vizsoly (κοιλάδα του ποταμού Hernád), Hidasnémeti, Κόσιτσε ενώ ο άλλος περνούσε από τους
οικισμούς Tokaj, Bodrogkeresztúr, Olaszliszka, Sárospatak, Sátoraljaújhely.
Το τρίτο ρεύμα εγκατάστασης σχετίζεται βασικά με το πεπρωμένο της ελληντκής εμπορικής
κομπανίας του Debrecen. Στις 19 Μάιου του 1690 (LR. XX. 572.) παραχωρήθηκε βασιλικό
προνόμιο στους Έλληνες εμπόρους του Debrecen το οποίο εκδόθηκε, επειδή το είχε ζητήσει ο
έλληνας έμπορος (főbíró) του Debrecen Márton Horváth και ο έλληνας έμπορος Sándor Hunyadi.
Κρίνουμε ότι ο τελευταίος ταυτίζεται με τον Sándor Karácsony/Karátsonyi ο οποίος ήταν ο
κυριότερος έλληνας εμπορικός μεταφορέας του Ferenc Rákóczi Β' στην περίοδο του
απελευθερωτικού αγώνα (ένα μέρος της οικογένειας του ζούσε στο Tokaj τουλάχιστον τρεις
δεκαετίες). Μέσα στις συνθήκες της φεουδαρχικής κοινωνίας αποτέλεσμα μεγάλης σϊ\μασίας
θεωρούνταν το προνόμιο των Ελλήνων του Debrecen: ο βασιλιάς παραχώρησε θυρεό στην
κομπανία (στον πράσινο κάμπο του γαλάζιου θυρεού βόσκει ένα αρνί στριμμένο προς δεξιά και
πάνω του ένας αετός με ανοιχτά φτερά και με το κεφάλι προς δεξιά κρατάει στο ράμφος
58