Görög Örökség Ελληνική Κληρονομιά - H-ellin.com

Tokaj, o Mihály Karácsonyi, δικηγόρος touÉirályhelmec απεβίωσε to 1921.
Άλλο ένα αίνιγμα συνδέειαι με την ιστορία του προαναφερόμενου ελληνισμού. Τα
ληξιαρχικά βιβλία των Ελλήνων του Tokaj του 17 ou -18 ou αιώνα χάθηκαν και για τον λόγο αυτό είναι
ιδιαίτερης σϊ\μασίας το πιστοποιητικό βάφτισης ενός Έλληνα με το όνομα Emanuel που εκδόθηκε
το 1873. Σύμφωνα με το πιστοποιητικό βάφτισης που εκδόθηκε με βάση τα τότε ακόμα υπάρχοντα
ληξιαρχικά βιβλία της ελληνορθόδοξης εκκλησίας του Tokaj του Ιανουαρίου του 1658, ο Έλληνας
ιερέας του Tokaj ήταν ο «Páter György». Γονείς του παιδιού ήταν οι έλληνες ευγενείς Charis και
Helena Papademus. Ο Emánuel Charis/Szerviczky (1658-;) έλαβε μέρος στους αγώνες εναντίον των
Τούρκων και για τη συμμετοχή αυτή το 1690 του παραχωρήθηκε τίτλος ευγενείας από τον
Λεοπόλδο Α'. Στο οικόσημο στην επιστολς ευγενείας στα άκρα του κοσμήματος της περικεφαλαίας
φυτρώνουν δυο σημαίες με δυο φτέρες στη μέση, ανάμεσα στα οποία τοποθετείται ένα αντικείμενο
παρόμοιο με ρόπαλο. Στην ασπίδα σε έναν πράσινο λόφο βλέπουμε έναν στρατιώτη που στο δεξί
του χέρι σηκώνει ψηλά ένα σπαθί (ή ρόπαλο). Τα μέλη αυτής της οικογένειας τον 19° αιώνα
χρησιμοποιούσαν το επίθετο charisi Szerviczky (επειδή κατάγονταν από τα Σέρβια).
Η ελληνική εκκλησία του Tokaj από το 1962 είναι ιδιοκτησία της πόλης και
χρησιμοποιείται σαν αίθουσα εκθέσεων. Από την πλούσια επίπλωση του παρελθόντος σήμερα
έχουμε μόνο τον άμβωνα και αυτόν γιατί δεν μπόρεσαν να τον κατεβάσουν από τον τοίχο. Στην
κάτω πλευρά βλέπουμε έναν ξυλόγλυπτο αετό με ανοιχτά φτερά, έργο των τεχνιτών της εποχής. Ο
βιβλιοστάτης της κουπαστής σχηματίζει επίσης αετό.
Μας θυμίζει τον παλιό ελληνικό κόσμο του Tokaj το επιτύμβιο μνήμα που βρίσκεται ακόμα
και στις ημέρες μας στον πίσω ανατολικό τοίχο της ελληνορθόδοξης εκκλησίας. Ο 65χρονος
γαιοκτήμονας György Charisi Szerviczky απεβίωσε τον Ιούνιο του 1833 και η σύζυγος του η Anna
Karátsonyi στις 15 Οκτωβρίου του 1842 τοποθέτησε ένα πανέμορφο ανάγλυφο από κόκκινο
μάρμαρο για αιώνια ανάμνηση του άντρα της.
Vác
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας στην πόλη ζούσαν ήδη Σέρβοι. Οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν
αργότερα, τον 18° αιώνα. Τια«Ελληνορθόδοξονς» γίνεται λόγος σε ένα συμβόλαιο του 1713 που
υπογράφηκε ανάμεσα στην πόλη και σε έναν γαιοκτήμονα.
Το 1733 ιδρύθηκε μία εμπορική κομπανία στη σφραγίδα της οποίας φαίνεται ο Αγιος
Νικόλαος, προστάτης των εμπόρων. Η λατινική επιγραφή της σφραγίδας είναι η εξής: «Sigillum
Companiae Mercantilis graeci ritus non uniti» (δηλαδή «Σφραγίδα της ελληνικής ιεροτελεστίας μη
ενωμένης εμπορικής κομπανίας»). Ο όρος «ελληνική ιεροτελεστία» ταυτίζεται με τις ονομασίες
«ελληνορθόδοξος» και «ορθόδοξος». Στην περίπτωση τους όμως η «κομπανία» δεν έχει την ίδια
σχ\μασία με εκείνη των Ελλήνων του Tokaj ή του Miskolc γι' αυτό δεν την ονομάζουμε εμπορική
συντροφιά (οργάνωση υπεράσπισης συμφερόντων), αλλά εμπορική εταιρία (συνεταιρική εταιρία).
Η λειτουργία τους θεσπίστηκε το 1749 και στη συνέχεια το 1757 από τους επισκόπους του Vac που
ήταν οι ιδιοκτήτες της περιοχής. Το 1760 επτά οικογένειες ζούσαν στην πόλη (35 άτομα) και το
1765 οκτώ (47 άτομα). Με βάση την εθνική απογραφή του 1770-71 στο Vac ζούσαν 10 ελληνικές
οικογένειες. Ο Demeter Tolojani, έλληνας έμπορος του Vac που απεβίωσε το 1759, το 1757 ήταν
επίσης μέλος των τεσσάρων εγκεκριμένων εμπορικών εταιριών του Vac. To επιτύμβιο μνήμα του με
ελληνική επιγραφή βρίσκεται στο Ναό Blagovesztenszka στο Szentendre. Αν σταθούμε απέναντι
από την πλαϊνή είσοδο του ναού το μνήμα βρίσκεται στην αριστερή πλευρά. Οι δύο αδελφοί
Tolojani είχαν στην κοινή τους ιδιοκτησία ένα μαγαζί και δύο αποθήκες στο Vác.
Σχετικά με το προαναφερόμενο επιτύμβιο μνήμα προέκυψε η ιδέα ότι μπορεί να προέρχεται
απ' αυτό η άλλη ονομασία του ναού: «Grecska», δηλαδή ελληνική εκκλησία. Το ερώτημα είναι πιο
πολύπλοκο για το λόγο αυτό θεωρούμε σημαντικό να αναφέρουμε την άποψη σύμφωνα με την
οποία μέχρις ότου οι Έλληνες του Vác αποκτήσουν δική τους εκκλησία, από ενοριακή άποψη
ανήκαν στο Szentendre. Το κυβερνητικό συμβούλιο παραχώρησε άδεια για οικοδόμηση ναού μόνο
το 1791. Ο ναός σε όψιμο μπαρόκ ρυθμό περατώθηκε το 1793 και αγιάστηκε το Σεπτέμβριο του
1795 από τον επίσκοπο της Βούδας Dénes Popovics προς τιμήν του Αγίου Νικόλαου.
Ο ναός οικοδομήθηκε στην αυλή του διώροφου σπιτιού που ήταν προσφορά του Athanáz
Mandzsuka/Mandzuku για πρεσβυτέριο. Η επιτάφια επιγραφή του Athanáz Mandzuku
ανακαλύφθηκε πριν από το 1942 στο νεκροταφείο του Vac. Πιθανόν να ήταν θείος του έλληνα
62