Haur euskaldunen hizkuntzaren jabekuntza-garapena ... - Euskara

9
zehaztasuna eta aberastasuna? Ezagutza-sistema, gizakiaren
esperientziaren eta beraren organismoak hura eraikitzeko eta
erabiltzeko darabilen metodoaren elkar-eraginaren ondorioa da .
Arazoa, beraz, planteiaturik dago . Zein eta zelakoa da gizakiok
daukagun hornidura genetikoa? Gogoan izan beharko genuke delako
hornidura genetikoak eguneroko bizitzan daukagun esperientzia
mugatutik eraiki dugun ezagutza sistemarainoko jauzia bideratzen
duen baliabidea dela . Delako hornidura genetikoak giza-espeziearen
benetako ezaugarria izan behar du, eta ardatza gainera gizaulermena
eta giza-pentsamenduarentzat .
Eta hizkuntzari dagokionez guztiz aztergarri iruditzen zaio Noam
Chomsky-ri ezagutza-sistema hau . Lortutako ezagutza ia
mugatzeraino hel gaitezkeelako, eta ezagutza hori eraiki duen
esperientziari buruz datu ikaragarri zabalak izan ditzakegulako .
Guzti honek, berak dioenez, gizakiaren hizkuntza-ahalmena osatzen
duen hornidura biologikoaren aurkikuntzaren ateetan gaudela
sinesterazten dio .
Guri dagokigunez, hemendik aurrera alboratu egingo dugu Orwell-en
arazoa deritzona, eta goian azaldutakoari lotuko gatzaizkio .
Gizakiok, beraz, neurri baten behintzat, hitz egiteko ahalmena
heredentzia genetikoari zor diogula pentsa dezakegu . Eta horrela
esan dezakegu, gizakiok beste abereengandik berezten gaituen
ezaugarrietariko bat hitz egiteko ahalmena dela . Gure munduaren
historian zehar, mutazio genetikoak eta aukeraketa naturalak
elkar-eraginda organismo-espezie berriak sortu dira . Era
horretara, pentsa zezakeen eta mintza zitekeen bat sortu da : homo
sapiens-a, alegia .
Gizakiok hizkuntza darabilgun bakarrak gara . Eta gizaki orok
ezagutzen du ahalmen hori .
Gizakiok, edo agian hobe haurrak, giza-ingururik gabe ezin
daitezke hizkuntza zehatz bategaz jabe, hau da, giza-inguruan
soilik gara daitezke giza-hizkuntzak . Edozein giza-hizkuntza
garatu ahal bada, orduan, argi dago hizkuntza partikularrak ez
daudela biologikoki hornituak . Gizakiok biologikoki bide dugun
hizkuntza-hornidura, beraz, hizkuntza partikularren gainetik
dago, giza-hizkuntza partikular guztiak batzen dituen sistemaren
bat osatzen duelarik .
Gainera gizakiok, ez dugu hizkuntza-ahalmena aukeran, gizainguruan
haziez gero derrigorrezkotzat dugu hizkuntzaz jabetzea,
giza-normaltasun ezean izan ezik, noski . Ez dugu geure hitz
egiteko ahalmenaren garapena gurata kontrolatzen, gibelaren
hazpena edo besoena kontrolatzen ez ditugun moduan . Guzti
horregatik, dio Chomsky-k, hizkuntza-ahalmenak hornidura
genetikoaren ondorioa izan behar du .
1 .2 . CHOMSKY-REN USTEA : HIZKUNTZA-JABEKUNTZARI BURUZKO OINARRIAK
Baina haurren hizkuntza-jabekuntzaz ari garenez berraurkez dezagun
arazoaren gakoa Chomsky-ren usteekaz jarraituz . Nola izan liteke