Haur euskaldunen hizkuntzaren jabekuntza-garapena ... - Euskara

73
Baina gure ikerketa lanak bi alde berezi dituenez, lehenengoko
aldean, haurren hizkuntza-jabekuntzaren garapeneko aro desberdinez
dihardugunean hain zuzen, haurren hiru urtera arteko ekoizpena
aztertuko dugun bitartean, bigarren aldean, NZ-hitzen eta galderen
jabekuntza aztertzerakoan, aitzitik, lau urtera arteko ekoizpena
arakatuko dugu .
Guzti honez gain, haurrek ekoitzitakoa ezin izan dugu kontutan
izan esaldia ulergarria ez denean, edo guztiz ulergarria ez
denean . Antzera gertatzen da esaldiaren interpretazioa
zalantzazkoa denean . Kasu hauetan, direlako esaldi ulergaitzak eta
interpretagaitzak baztertu egin ditugu gure azterketatik . Hona
hemen halako adibide batzu :
M . haurra O . haurrarekin ari da jostatzen berak 2 ;o4 adina
duelarik . Une honetan haur biak batera hitz egiten dute, eta ezina
da M .ek esaten duena ulertzea . Horrela dago transkribaturik :
(1) M . : 'Nik ikusi [x] . [xxx] [xxx] . Txikitxue . . . .'
Parentesi arteko hitzek haurrak ekoitzi duena ez dela ulertzen
adierazten du . Halako ekoizpenak ez ditugu geure azterketan
kontutan izango .
Beste behin, O . haurra beraren amarekin ari da 2 ;7 adina duelarik .
Horrela hitz egiten dute :
(2) Ama : 'Motorra . Eskabadorien(eskabadorearen) 11 motorra ez
da? Martxan jarriko dozu, ez da?'
O . haurra : 'Mmm! Mmm! Aaa! Mmm! E [goa] etori kamioi!'
Adibide honetan parentesi arteko informazioa fonetikoki ezagut
dezakegun arren, ez dago bat ere argi haurrak zer esaten duen,
ezta zer esan gura duen ere . Horrexegatik, halako ekoizpenak,
gutxi batzu izanik ere, baztertu egin ditugu geure azterketatik .
Batzutan haurrek, une horretan jolasten eta hitz egiten ari diren
gizakiak esaten dituen hitzak eta esaldiak imitatu egiten dituzte,
edo imitatzen saiatzen dira behinik behin . Halako imitazio zuzenak
ere, baztertu egin ditugu aztertuko ditugun korpusetik, gure ustez
behintzat, ez dutelako haurraren gramatika-ahalmena isladatzen,
imitatzeko ahalmena baino . Argiago gera dadin zer ulertzen dugun
imitazio zuzentzat, hona hemen adibide bat :
M . haurra, 1 ;o7 ;27 adina duenean, bere amarekin eta bere
arrebarekin ari da jolasten, eta ondoko elkarrizketa burutzen dute
bainu-ontzi barruan ari direnean :
(3) Arrebak : 'Ez! . Josek ez deko(dauka) 12 kotxerik'
Amak : 'Badeko!'
11 Haurrek ekoitzitako zerbait bizkaierazko euskara mintzatuan adierazi dugunean, haurrek ekoizten duten
Legez, parentesien artean jarraian jarri duguna euskara estandarrean eman daitekeen traslazioa baino ez da .
12 Aztertutako haurren baten, edo bare inguruan ari den beste gizakiren baten hizkuntza adieraztean, parentesi
barruan jarriko ditugun hitzak, ekoitzitako bizkaierazko edo ulermen gaitzeko hitzei batuaz dagozkien hitzak
izango dira . Jokabide honen helburua, ulergarritasuna erraztea baino ez da .