Haur euskaldunen hizkuntzaren jabekuntza-garapena ... - Euskara

82
(5) eta biharrak(beharrak) egin tratorak (O . 2 ;o4 ;11)
Bestalde, Ergatibotasuna adizki jokatuan ere isladatzen denez,
zera esan dezakegu, ez dugula aukera ez-egoki bat ikusi arlo
honetan . Hau da, adizki jokatuan Ergatiboari dagokion morfema
agertzen denean, esaldi berean Subjektua agertzen baldin bada,
egoki betetzen duela komunztadura .
- Absolutuaren jabekuntzari buruz, ostera, zera esan dezakegu,
hasiera-hasieratik haur honek ekoizten duen izen-kategoriako
materiale lexiko ugari agertzen zaigula izen-sintagmak mugatzeko
erabiltzen dugun '-a' artikulu eransgarriarekin . Ez dugu uste, hau
Absolutuaren jabekuntzaren froga denik . Baina azter dezagun arazoa
politoago . Hasteko, ikus dezagun nola ekoizten dituen izenkategoriatzat
jo dugun materiale desberdinak :
1 . '-a' artikuluarekin ondoko izenak agertzen zaizkigu : izen
arruntak, mailegu-hitz gehienak eta nini-hizkuntzako zenbait izen
berezi .
2 . '-a' artikulu barik agertzen zaizkigun izenak, azpi-moeta
berezi batzutakoak dira beti : izen propioak edo propiotzat
erabiliak (panpinen izenak, adibidez), izenordainak eta ninihizkuntzako
izenik gehienak . Guzti hauek, beraz, helduen araua
jarraituz gauzatzen ditu .
3 . Salbuespentzat, eta -a artikulu bakoak, izen mailegatu bi
ditugu : 'ten' eta 'gol' . Lehenengoa, badirudi grabaketa baten
baino ez zaigula artikulu barik agertzen, eta beste grabaketa
guztietan, ostera, artikulu eta guzti . 'Gol', ordea, artikulu
barik agertzen zaigu beti .
Gure ustez, beraz, haur honek izenen jabekuntza burutzerakoan,
hasiera-hasieratik, artikulu eta guzti gauzatzen du, goian
zehaztu ditugun azpimoetatako salbuespenetan izan ezik .
'Ten' eta 'gol' izenen artikulu-eza arrazoi soziolinguistikoetan
aurkitu behar dela iruditzen zaigu . Hasteko, 'ten' izena,
artikuluaz zein artikulu barik darabil . Artikulubako adibide
guztiak grabaketa batetan aurkitu ditugu, eta grabaketa horretan,
haurra bere senideekin oporretan ari dela aitita
gaztelaniadunarekin jolasten ere ikusten da . Badirudi, sasoi
horretan, beraz, nolabaiteko harremanak izan zituela
gaztelaniarekin, eta gure ustez horren ondorioetariko bat halako
ekoizpenak gauzatzea lirateke . Bestalde, 'gol' hitzari buruz,
antzeko zerbait esan genezake . Edo bestela euskaldun askok hitz
mailegatu hau, eta beste asko ere, artikulu barik erabiltzeko
duten joera . Bestalde, nini-hizkuntzako hitza ere bada, eta hitz
berezi hauek mugatu barik erabiltzen ditu haur honek .
Guzti honegatik, gure ustez, Absolutu kasuaz jabetu denentz
erabakitzeko, ez da froga izango '-a' artikuludun ekoizpenak
burutzea . Beste frogaren batzu aurkitu beharko genituzke kasu
honen erabilpena baieztatzeko .