1rzZ1XN

3. DetenntnatzaUeak
Horrela hitzegiten duenarentzat, noski, balio jenerikoa dute azpimarratu
ditudan hitzek. Horrek ez du esan nahi beste modura esanez gero gaizki
leudekeenik: adibide guztietan artikuluaren ordez bat jar daiteke eta badirudi
joera hori ari dela nagusitzen gaur egun:
(310) Ikhusi duk, behinere, Pello, mendian, iratze edo othe-pean, epher familia bat
alhan dabilala? (Eliss. 12)
3.2.1.4.3. hat eta -a-ren arteko oposizioa
Bat mugatzaile eta -a artikuluaren oposizioa erabiltzen dugu sarri askotan
ez-ezagun/ezagun oposizioa adierazteko. Errealitateaz dugun ezagutzak
munduarekiko informazio bat ematen digu eta informazio horren arabera uste
baldin badugu aipatzen ari garen entitatea bat bakarra dela, orduan ez dugu bat
erabiliko, artikulua baizik. Adibidez: gure informazioaren barnean dago
gizonak buru bat bakarra duela. Horrenbestez:
(311) Buruan zcraman txapela
Normalean, badakigu ere txapel bat bakarrik erabiltzen dugula. Hortaz
txapela eta ez txapel bat. Hala ere, horrek ez du esan nahi kasu hauetan bat jar
ez daitekeenik, baina hori eginez gero, beste OOozein zenbatzaileren balioa
hartzen du:
(312) Buruan txapel bat bakarrik eraman bchar da, ez him
Badirudi kontu hau nahiko argi agertzen dela idazleen lanetan:
(313) Hil-harrietara heldu naizencan, ikhusten diat elizako athean nere haineko edo
hanchagoko haur multcho bat, liburu niki batzuek eskuctan, sos galdctzen
hari direla mczara heldu diren yenderi, DOMINE NE... errateko (Eliss. 13)
Munduarekiko ezagutzak esaten digu herrietan eliza bat bakarra dagoela 000
gehiago izanik ere elizara joaten garenean beti eliza herera joaten garela. Elizak
ate nagusia izaten du (hortik atea) baina, elizako atean haur multzo bat egon
daiteke. El~zan meza ematen da (goizeko meza, meza nagusia, etab.) eta
mezaren parte bat sermoia da. Goizeko meza eta meza nagusiaren artean heste
mezaren bat egon liteke:
(314) Goiz-mezatik Ickora, meza-nagusia baino lehen, bazuan, dembora hartan,
meza bat arteko mcza dcitzen zena (Eliss. 14)
111