1rzZ1XN

1. Deklinabidea
g) Izena + izenondoa + mugatzailea:
(9) Neska polit hori nirc arreba da
h) Izenlaguna + izena + mugatzailea:
(10) (a) Zure lagunak etorri dira
(b) Ikusten duzun neska joango da
i) Izenlaguna + izena + izenondoa + mugatzailea:
(11) (a) Nagusiaren etxe eder hau oso ederki paratu dute
(b) Erakutsi dizudan liburu eder hau oso rnerke crosi nucn
j) Jakina denez, aditza nominalizatzen dugunean izen sintagma bihurtzen
da eta, hortaz, dek1ina daiteke:
(12) Guk cz dugu hor sartzerik ala?
k) Bestaldetik, eta goian jarri ditugun adibideetan ikus daiteke hau, aditz
jokatu batek erlatiboaren atzizkia hartzen duenean, mugatzailea eta
dek1inabideko kasu-markak erants dakizkioke:
(13) Goizean etorri denak apurtu du hori
Adibide guzti hauetan seinale denez, izen sintagmaren egitura nahikoa
konplexua izan daiteke, osagai askok osa baitezake. Hala eta guztiz, hemen
azpimarratu nahi duguna beste zerbait da: euskaraz, deklinabideko kasuek
adieraz dezaketen funtzioa izen sintagma osoari dagokio eta izen sintagma hori
konplexua baldin bada, ez daramate osagai guztiek kasu-marka bana, baizik eta
kasu-marka hori izen sintagma osoari ezartzen zaio. Ondoko adibide hauek
erakusten dute hau ongi aski:
(14) (a) *Emakume argiak bereak eskubideak dcfcnditzen ditu
(b) Emakume argiak bere eskubideak dcfendatzen ditu
Lehenbiziko adibidean, azpimarraturik dauden izen sintagma bakoitzeko
elementu guztiei ezarri diegu artikulua eta kasu-marka. Horregatik dago gaizki.
Bigarrenean, alabaina, sintagma osoak hartu duenez gero kasu-marka, ongi
dago adibidea.
215