1rzZ1XN

1. Deldinabidea
1.6.3. Posposiziotzat hartzen ditugun beste elementuak
Badira beste zenbait elementu ere gure gramatikalariek posposiziotzat hartu
dituztenak eta ondorengo ezaugarriak dituztenak:
a) Posposizioak berak hartzen duen kasu markari dagokionez, -n, -ra, -tik
har ditzaketenak (hiruretarik edozein, esanahiaren arabera, noski).
b) lzen sintagmaren kasu markari dagokionez (zeinaren erlazio gramatikala
adierazten baitu posposizioak), -en nahiz -~ azal daiteke, baldin izen
sintagmaren izena ez biziduna bada. lzena biziduna denean (gizaki egokiago,
agian), -en izango da dagokion kasu marka.
Sail honetakoak ditugu atze, aurre, azpi, gain, oste, ondo, goi, aitzin, gibel,
alde, barru/barne, pare... (nolabaiteko espaziozko erlazioa erakusten duten
izenak). Adibidez:
(270) (a) Mahaiaren azpian dago / Mahai azpian dago
(b) Atearen ostean ízkutatu da / Ate ostean ízkutatu da
(e) Etxearen ondotik pasa naiz / Etxe ondotik pasa naiz
(d) Zure aitzinean dago / *Zu aitzinean dago
(e) Amaren ondotik alde egin du / *Ama ondotik alde egin du
Badira beste zenbait ere itxuraz posposizio direnak, baina beste analisi bat
ere onartzen dutenak. Horrelakoak ditugu so, beha (egon), bila (joan, ibili),
eske (ibili, etorri),jabe (izan), zain (egon), zale (izan)...
Aurretik daramaten izen sintagma kontutan harturik, honela aztertuko
genituzke:
BEGIRA (-i --- lZl): Zuri begira nago
BILA (-en/lZl --- lZl): Ardo(aren) bila joan da
ESKE(-en/lZl--- lZl): Ogi(aren) eske bidali dut
JABE (-en --- lZl): Dirutza handiaren jabe da
ZAIN (-en --- lZl): Hiru orduz egon naiz zure zain
ZALE (-en/*lZl --- lZl): Neska ederren zale da
Ardo zale amorratua da
303