1rzZ1XN

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[
Honelako hitzen lekua, bestetik, aurkatasuna daraman elementuaren ondoan
dago eskuarki (edo, gehienez ere, esalditik kanpora bezala, eten batez
berezirik):
(345) (a) Ni behintzat gaur ez noa
(b) Ni gaur behintzat ez noa
Aipaturiko aurkatasuna ez da bera bi perpaus horietan: lehenean (besteak)/ni
dateke kontrastea eta bigarrenean, berriz, (beste egunak)/gaur.
2.2.3.3. Ere (B bere) bi esaldi edo gehiago lotzen dituen juntagailua-edo
juntagailu konposatuaren osagaia- da sarri askotan, zerbait baieztu edo ukatu
ondoan beste zerbait baiezteko edo ukatzeko erabiltzen dena, hain zuzen (ikus
koordonazioa). Zenbaitetan, ordea, esaldi lokabeetan ere suertatzen da, hots,
beste zerbait suposatu arren, gramatika aldetik lokabe diren esaldietan:
(346) Ni ere joango naiz
Esaldi honek beste norbait joango dela suposatzen du, noski, baina
koordinazio formalik ez dago halere. Horregatik partikula hori inoiz juntagailu
bada ere, beste askotan -azkeneko esaldian bezala- erreferentzi mundua
zabaltzeko 000 erabiltzen da.
Partikula hau lotura -edo erreferentzi hedatzea- dagokion elementuaren
ondoan ere kokatzen da. Ni ere gaur noa eta gaur ere ni noa ez dira, beraz,
gauza bera. Lehenean ni da elementu eragina eta besteak edo zehaztugabeko
erreferentzia; bigarrenean, berriz, gaur eta beste egunak. Lotura hori aditzari
berari dagokionean, ere ez da, zenbait euskalkitan bederen, aditzaren ondoan
ematen: *Aspertu naiz ere. Horrelakoetan partikula partizipioaren ondoan
ematen da, egin erantsiz: aspertu ere egin naiz.
Partikula honek baditu, jakina, beste hamaika erabilera ere: koordinatzeko
erabiltzen diren baitare, eztare; esanahi kontzesiboa duten baldintza + ere, hala
ere, nolanahi ere; balio enfatikoa duten nolabait ere, inola ere (ez) ...; erlatibo
jokoa ematen duten izenordain galdekaria + ere, (nork ere, zer ere).
2.2•.304. Omen (B el), ote, bide, al, besteak beste, aditzari lotzen zaizkion
partikulak dira, haren esanahia batera edo bestera zertxobait aldatzen dutenak.
342