1rzZ1XN

2. Perpausaren egitura
Perpausaren oinarrizk:o egitura aditz (000 aditz multzo) batek eta zenbait
osagarrik osatzen dutela ikusi dugu. Elementu hauek zein ordenatan eratzen
dira perpaus rnintzatu edo idatzian? Abiapuntu bezala esan genezake ordena
hori librea dela, esan nahi baita OOozein ordena posible dela. Adibidez, bi
osagarritako perpaus hau hartuz gero:
Gure aita etorriko da bihar
(2) (1) (3)
Berehala konturatuko gara pennutazio guztiak gerta daitezkeela:
(46) (a) Etorriko da gure aita bihar (1.2.3.)
(b) Etorriko da bihar gure aita (1.3.2.)
(e) Gure aita etorriko da biliar (2.1.3.)
(d) Gure aita bihar etorriko da (2.3.1.)
(e) Biliar etorriko da gure aita (3.1.2.)
(1) Bihar gure aita etorriko da (3.2.1.)
Hala ere, zenbait mugak 000 erizpidek eraman gaitzake perpaus bakoitza era
batean eta ez bestean eratzera. Hona hemen nagusiak.
2.5.1. Ordena ez-markatua
Badirudi euskal perpausen ordena ez-markatua, hots, beste arrazoiren batek
ordena aldatzera ez garamatzalarik erabiltzen dena honako hau dela:
SUBJETUA - BESTE OSAGARRIAK - ADITZA
Beraz, lehengo adibideari dagokionez,
(47) Gure aita bihar etorriko da
sub. adl. a.
dugu ordenaez-markatua edo neutrala. Ordena ez-markatuak mendeko
perpausetan aurkitzen ditugu askotan; adibidez:
(48) (a) Gure aita billar etorri/w de/a uste dut
(b) Gure aita bihar etorriko den susmoa dugu
(e) Gure aita bihar etortzea nahi genuke denok
15