25.10.2014 Views

1rzZ1XN

1rzZ1XN

1rzZ1XN

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-[<br />

Malla adberbio hauek guztiek ez dute zeharo banaketa bera, baina euskalkien<br />

araberako erabilera desberdinagatik oso zaila gertatzen da gauzak xeheki<br />

azaltzeao Adibidez, zenbatzaileak Lapurdin beregainki erabiliak dira; ondo eta<br />

ongi, berriz, gipuzkeraz eta goi nafarreraz:<br />

(614) (a) Etxa1dca frango handia dago (Mo Tceku)<br />

(b) Errancn dcrautzut (o ..) egin duzula lan bat hainÍlz probetxosa cta hanilZ<br />

onetsia izancn dcna Eskualhcrrian (Murde Inchauspcren letra, in Mariaren<br />

haurren escu-liburua)<br />

(Zenbaitek gaizki ikusten dute jokabide hau, ingurumen batzutan gero eta<br />

hedatzenago ari dena: anitz maite ukan, asko gustatuo o0)0<br />

Asko-rekin gauzak are konplikatuagoak dira. Lapurdiko tradizioan aski-ren<br />

balioa du, batzutan adjetiboaren ezkerrean, besteetan eskuinaldean, jartzen<br />

delarik:<br />

(615) (a) Bera baita bece baithan eder asko (Ax. 33l)<br />

(b) Bcrak dira bece baithan asko kIar eta ozen (Ax. 5)<br />

Gaur Gipuzkoan erabiltzen da goi maila adierazteko, izenondoaren edo<br />

adberbioaren eskuinaldean aurkitzen delarik, mugatzaile eta guzti gainera,<br />

zenbaitetan (ikuso Zenbatzaile zehaztugabeak):<br />

(616) (a) Alai askoa zen gure mutila!<br />

(b) Iñaki an a:t..aItzen zan lasai asko (AIkaino Zavala. GerraJeko ibillerak.J)<br />

Horrelako esapideak nolabait harridurazko esaldiak osatzeko erabiltzen<br />

ditugu. Bestelako esaldietan ez dira erabiltzeno<br />

Gauza bera gertatzen da ondo eta ongi-rekin ere, maila adberbio gisa<br />

erabiliak direnean:<br />

(617) (a) Ondo gazterik hil zcn gizagajoa!<br />

(b) Ongi tristea zcn nabeJa hura!<br />

(e) Ondo galanta da zuen mutikaa (Azkuc)<br />

(d) ...ncre ahaJa ongi ttikia izanagatik. oo(L. Diharassarry)<br />

182

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!