1rzZ1XN

1. Deklinabidea
TRUK(E) ([-mug] + ~ --- ~)
(-en --- ~)
1.7. -TZAT atzizkia
(Ohar gisa. lruñeko Biltzarrean aurkeztu genuen txostenean -tzat atzizkia ez
genuen ezertarako sartu, beste gauza asko ere sartu ez genituen bezala. Hala
ere, eskuetara iritsi zaizkigun zenbait oharrek aditzera ematen ziguten bezala,
horri buruz zerbait esan beharra zegoela uste izan dugu eta, hain zuzen,
arrapaladan bada ere, honako lerro hauek prestatu ditugu. Gure lan hau behin
behinekoa bada, -tzat-i buruzko lerro hauek zer esanik ez. Hala ere, zerbait
esatea lege zenez, hona hemen zenbait ideia. Gauzak ez daude oso argi. Agian
irakurleren batek guk azken momentuan hau idatzi dugunean izan ez dugun
argia izango du eta helaraziko digu, hurrengo argitalpenean gauza zuzenago eta
osoago bat eskaintzeko).
1. Gaur egungo gramatikarik gehienek -tzat atzizkia kasu markatzat hartu
ohi dute. Hala ere, kasu marka izatekotan, oso berezia dela kontutan hartu
behar dugu: beste kasu marka guztiak paradigma hirukoitzean agertu ohi dira,
hots: mugagabean, mugatu singularrean eta mugatu pluralean. Baina -tzat izen
edo izen sintagma soilari, mugatzailerik gabekoari alegia, erast~n zaio. Eta
behar bada harrigarriago dena, adjetibo soilari ere erasten zaio:
(273) Adiskidetzat hartu ninduten Lasatarrck
(274) Osasungarritzat daukat nik lana neurriz egitea
(275) Geure irakasletzat hartuko zaitugu
Bestalde, -tzat atzizkiak ez du gainerako kasu marken jokabidea: gertatzen
diren fonologi aldaketei dagokienez. Horrela,
baina,
(276) Edozcin gizonEK ez du hori egitcn (... gizon + k ::: ... gizon + e + k)
(277) Laguntzat hartu ninducn Joxek (lagun + tzat ::: lagunlzat cta ez *lagunelzal)
Horregatik, hain zuzen, -tzat atzizkia deklinabidetik aparte uztea dela uste
dllgu egokiena.
2. Hala ere, -tzat atzizkia daraman osagaiak perpaus bamean fllntzio berezia
betetzen duela argi dago: predikatu osagarria izan ohi da atzizki horretaz
305