1rzZ1XN

1. Deklinabidea
(123') (a) zu hartako ez gai izanez (Ax., 4)
(b) ni baino hunetako gaiagorik ... (Ax., 7)
Hartarako, esan bezala, inoiz ez, aldiz.
1.4.4.6.3. Adberbio esapideak
Esaera adberbial gisa honako hauek aipatzea merezi dute: esate baterako eta
dagoeneko. Esate baterako eta adibidez elkarren antzekoak dira zentzuz.
Zenbait euskaldun zaharrek, ordea, horrez gain esateko ere erabiltzen du beste
zentzu batekin eta garbiro bereizten; azken honek zer esan nahi duen exenpluek
erakusten dute garbiro:
(124) (a) Hori, esateko, ez da Donostian bizi, ia bcti kanpoan baita
(b) Haur honek, esateko, ez daki oraindik ibiltzen, maiz erortzen baita
Euskalki batzuetan iadanik diotenean zentzu beretsuan esan ohi dugu
dagoeneko beste batzuetan. Hau eta honez gero nahasten ari da gaur zenbait
jende, biok darabiltzagunon ahotan alor semantiko desberdinak dituzten arren.
Honez gero supositiboa edo inork, frogarik gabe, uste duenaren agergarria
da. Hala nola:
(125) (a) HillZcar zegoen eta honez gero hil da(teke)
(b) Goiz ahiatu da eta honcz gcro Madrilcn da(teke)
(e) Duela Ix)st ordu hasi da ikasten eta honez gero buruz daki(ke)
Dagoeneko, aldiz, dudagabeko gauza inork esatean, ikusia edo jakina
duelako, erabi1tzen da; esate baterako:
(126) (a) Hirurellm bazkaldu du eta dagocneko hor ari da igerian
(b) Atzo Erroman zen eta dagocneko herriratu dela badakit
(e) Goizeko oostak dira eta dagocneko jaikia somatzen dut
1.4.4.7. -rako eta -relllzal
Etxerako bidea gisako sintagmek euskararen egoera zaharra isladatzen ez
badute ere, esan bezala, bizidun direlakoen atzizkiekin ez da gauza bera
gertatzen, Axularren lainkoaganako bidea delako hark garbiro erakutsi
digunez, -(ren)ganako ezinbestean izenlaguna baita betí. Horren ordez ezin
261