1rzZ1XN

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-I
Gainera nekatuta eta antzeko itzuliek, jatorriz, honako osagai hauek dituzte:
nekatu + eta, ondorengo esaldi hauetan ikusten ahal denez:
(544) (a) Hau esan eta aldegin zuen
Hau esanda aldegin zuen
Hau esanik aldegin zuen
(b) Bere ror guztiak ordaindu eta hil zen
Bere zor guztiak ordainduta hil zen
Bere zor guztiak ordaindurik hil zen
Esanahiaz hain antzeko diren fonna guztion arteko mugak ongi zehaztea ez
da bat ere lan erraza. Alde batetik diferentzia argiak daude (haurra galtzarpean
hartutajoan zen etxetik, vs. *haurra galtzarpean hartuajoan zen etxetik) eta,
bestetik, erabilera ere ez da berdina denetan. Ikusia, erabilia, entzuna eta horien
tankerako fonnak (-a-dunak) ekialde eta mendebalean erabiltzen dira. lkusita,
eginda eta horrelakoen erabilera, berriz, mugatuagoa da euskalki batzuetara.
Sintaxiaz ere, badirudi hiztunak bereizketa hauek egiten dituela:
1. Predikatu osagarria denean:
(545) (a) Atea irekia da(go)
(b) Atea irekirik da(go)
(e) Atea irekita da(go)
2. Adberbioaren kutsua duenean:
(d) Atea irekirik, hizketan segitu genuen
(e) Atea irekita, jende guztia sartu zen
4.2.1.5. Partizipioa eta izena
Hala ere, partizipio hauek batzutan adjetibo gabe, izen direla ohartu behar
dugu. Adibidez: esan, egin, jan, ekarri, begiratu... gehienetan adjetibo ez, izen
baizik, dira:
(546) (a) Aitonaren esanak gogoan ditugu oraindik
(b) Apostoluen eginak
(e) üiloen jana preslatzen ari da
(d) Zein izan da zure lanaren ekarria?
(e) Eman iezaiozu begiralu bat nire artikulu honi
166