1rzZ1XN

Euskal Gramatika. Lehen Urfatsak-I
1.3.2.3. Erabilera
1.3.2.3.1. Esan bezala, ergatiboarekin batera agertzen da gehienetan beste
sintagma bat ere perpausean:
(54) Andre horrek bazterrak txukuntzen dilu
Adibide honetako bi izen sintagmak bata ergatiboan (andre honek) eta
bestea absolutuan (bazterrak) daude.
1.3.2.3.2. Beste zenbait kasutan, ordea, ergatiboa bakarrik ere agertzen da
aditz batzurekin, absolutuan egon beharko lukeen beste sintagma hura gabe.
Hori da, hain zuzen ere, urten (bizkaieraz), iraun, irakin, jardun, eta beste
batzuren kasua:
(55) (a) Oso bcrandu urtcn dau aitak
(b) Euskarak iraunen du erabiltzen badugu
(e) Esncak goizcgi irakin du
(d) Baserrilarmk gogor dihardu
Aditz hauek ergatiboa eskatzen badute ere eta absoluturik gabe agertu arren,
gramatikal ez diren, hots, nor - nori - nork kasuetan ez dauden gainerako
sintagmak ere onartzen dituzte:
(56) (a) Oso bcrandu urtcn dau aitak etxctik
(b) Euskamk irauncn du gurc lagunckin crabiltzcn badugu
(e) Vrak irakilcn du lapikoan
(d) Ba'>crrilarmk gogor dihardu bclarrcLan
1.3.2.3.3. Jo aditzak bi erabilera ditu: ergatiboa eskatzen baldin badu ere,
batzutan absoluturik gabe ageri da, bakar bakarrik:
(57) Andonik mcndi aldcral jo du
Beste zenbait kasutan, halarik ere, absolutua ere eskatzen du:
(58) Andonik oso ongi joLZcn du giLarra
228