03.06.2013 Views

Origini del teatro in Italia, studj sulle sacre rappresentazioni seguiti ...

Origini del teatro in Italia, studj sulle sacre rappresentazioni seguiti ...

Origini del teatro in Italia, studj sulle sacre rappresentazioni seguiti ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

RISORGIMENTO DELLE FORME CLASSICHE. 203<br />

naie Raffaele preferiva <strong>in</strong>vece gli Spettacoli degli Accade-<br />

mici pomponiani, e li faceva gustare al Pontefice e alla<br />

cittad<strong>in</strong>anza di Roma. Giovanni Sulpizio da Veroli <strong>in</strong> una<br />

lettera al Card<strong>in</strong>ale, che prelude a una edizione di Yitruvio,<br />

attribuisce a sé medesimo la lode di aver istruita la gio-<br />

ventù romana nel recitare Tragedie, e a Raffaele quella di<br />

aver primamente <strong>in</strong>nalzato il pulpito per rappresentarle, sia<br />

nella Mole Adriana, sia <strong>in</strong> qualche piazza, sia nel suo pro-<br />

prio palagio, appropriandovi condecenti scenarj. * Ma quali<br />

Spettacoli col favore <strong>del</strong> Riario fossero dati <strong>in</strong> un tempo<br />

che può stimarsi racchiuso fra il 1478 e il 92, non ci è ben<br />

noto. V Historia Betica e il Fernandus servalus^ di Carlo<br />

Verardi Cesenate, rappresentati ambedue nel 92, sono,<br />

come vedemmo, qualche cosa di mezzo fra le Tragedie la-<br />

t<strong>in</strong>e e le Sacre Rappresentazioni. Però è probabile che a<br />

quel tempo debba ascriversi la recita <strong>del</strong>l' As<strong>in</strong>aria di<br />

Plauto, che Paolo Cortese ricorda fatta sul colle <strong>del</strong> Quiri-<br />

nale, e quella óeW Ippolito di Seneca, ove Tommaso Inghi-<br />

rami acquistò il durevole soprannome di Fedra , come il Ge-<br />

novese, che addietro nom<strong>in</strong>ammo, quello di Costant<strong>in</strong>o,<br />

per la eccellenza colla quale rappresentarono sulla scena<br />

que' personaggi.<br />

Dopo la morte di Sisto, sebbene ci manch<strong>in</strong>o sicure<br />

cru<strong>del</strong>i caede peremptam Tu canis, et Judae Pontificumque nephas. Lo<br />

stesso carattere classico ha, come già dicemmo, il Chrislus di Co-<br />

RioLANo Martirano, vescovo <strong>del</strong> secolo XVI e traduttore di Eschi-<br />

lo, di Euripide, di Sofocle, di Aristofane.<br />

* Tu enim primus Tragoediae , quam nos juventutem excitandi<br />

grat<strong>in</strong> et agere et cardare primi hoc aevo docuirnus, nam ejus actionemjam<br />

multis saecuUs Roma non viderat, <strong>in</strong> medio foro pulpitum<br />

ad qu<strong>in</strong>que pedum altitud<strong>in</strong>em erectum pulcherrime exornasti: eamdemque<br />

, postquam <strong>in</strong> Hadriani Moles, divo Imiocentio spectante, est<br />

acta, rursus <strong>in</strong>tra tuos penatos, tamquam <strong>in</strong> <strong>in</strong>edia Circi cavea,<br />

loto consessu umbraculis tecto , admisso populo et pluribus tui ordi-<br />

nis spectatoribus honorìfice excepisti. Tu eliam primus picluratae<br />

scenae faciem, quum Pomponiani Comoediam agerent, nostro saeculo<br />

ostendisti. Quare a te quoque Theatrum novum tota Urbs magnis<br />

votis expectat. Sul vero valore <strong>del</strong>le parole <strong>in</strong> medio foro e <strong>in</strong> media<br />

Circi cavea, vedi Gregorovius, Storia di Roma nel Medio Evo,<br />

voi. VII, pag. 733, traduzione italiana.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!