03.06.2013 Views

Origini del teatro in Italia, studj sulle sacre rappresentazioni seguiti ...

Origini del teatro in Italia, studj sulle sacre rappresentazioni seguiti ...

Origini del teatro in Italia, studj sulle sacre rappresentazioni seguiti ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

RISORGIMENTO DELLE FORME CLASSICHE. 227<br />

rito da papa Leone decimo <strong>in</strong> Roma, tenendo il primo<br />

luogo fra i recitanti <strong>in</strong> scena, onde perciò fece acquisto<br />

<strong>del</strong> cognome <strong>del</strong> terenziano Cherea, si fuggi <strong>in</strong> queste<br />

parti per lo sacco <strong>in</strong>felice di quella città, sotto papa Cle-<br />

' mente VII » ; dacché le notizie che or ora raccoglieremo, ci<br />

faranno conoscere com<strong>in</strong>ciati <strong>in</strong> Venezia i Trattenimenti teatrali<br />

e venutovi il Cherea, già <strong>in</strong>nanzi al 27. Ma certo le Commedie<br />

non doverono <strong>in</strong>tródurvisi molto prima <strong>del</strong> 1500,<br />

dappoiché abbiamo un Decreto <strong>del</strong>la Signoria <strong>del</strong> 29 dicem-<br />

bre 1508, nel quale, considerando come a paucissimo tem-<br />

pore cifra, appareat <strong>in</strong>troductum <strong>in</strong> hac cìvitate, qua ex causa<br />

festorum et nnptiarum, pastiium et aliter, et tam <strong>in</strong> domihus<br />

quam etiam <strong>in</strong> propatido ad haec preparato recitantur et fiunt<br />

Comoediae et Representationes Comediarum , <strong>in</strong> qnibus per<br />

personatos sive mascheratos dicuntur et ntuntur multa verba<br />

et acta turpia^ lasciva et <strong>in</strong>honestissima ^ va parte, ed é<br />

<strong>del</strong>iberato e statuito: quod Comoediae, Recitationes ^ et Represe7itationes<br />

comoediales seu tragoediales ^ Eglogae omn<strong>in</strong>o<br />

hanniantur.^ Sappiamo, <strong>in</strong>vero, da Mar<strong>in</strong> Sanudo che ai<br />

19 fevrer <strong>del</strong> 1506 fu fatta a San Stefano « una Fabula bellissima<br />

» ; ai 25 settembre <strong>del</strong> 1507 a fo recita' la Comedia<br />

<strong>in</strong> casa di la Reg<strong>in</strong>a di Cypri > ; il 10 gennajo <strong>del</strong> 1508<br />

a la sera a San Canzian fo fato la Demostration di la Comedia<br />

sopra VeDezia ricorda fra i più antichi comici di quella città, oltre<br />

il Cherea, Antonio da Mol<strong>in</strong>o, cognom<strong>in</strong>ato il Burchiella, uomo<br />

piacevole e che parlava <strong>in</strong> l<strong>in</strong>gua greca e schiavona corrotta con<br />

l'italiana, con le più ridicolos^ e strane <strong>in</strong>venzioni e chimere <strong>del</strong><br />

mondo; Frale Armonio , <strong>del</strong>l'Ord<strong>in</strong>e de'Crocicchieri , organista di<br />

San Marco; Valerio Zuccato dal Mosaico, Lodovico Dolce e altri<br />

diversi. Ricorda anche una Polonia, che poi fu donna <strong>del</strong> detto<br />

Valerio Zuccato. E fra gì' improvvisatori <strong>in</strong> maschera menziona<br />

Franciotlo e F. Berettaro: pag. -168. Ai nomi degli antichi Comici<br />

veneziani aggiungasi quello di Andrea Calmo, che il Barigli [Op.<br />

cit., voi. I, pag. 4 46) dice: « il più antico fra lutti gli altri, di cui<br />

si fa menzione <strong>in</strong> queste Notizie. »<br />

* Sansov<strong>in</strong>o, Venetia città nobilissima et s<strong>in</strong>golare: Venetia,<br />

Sansov<strong>in</strong>o, ioSI ,<br />

pag,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!