Download hier het complete rapport. - EduDivers

‘gewurgd door taboes’
15 ‘Gewurgd door taboes’; veranderingen in de
acceptatie van homoseksualiteit in de
Marokkaanse gemeenschap in Nederland
David Bos, m.m.v. Naïma Bouchtaoui (UvA)
15.1 Marokkanen in Nederland
In 1969 sloot de Nederlandse overheid een overeenkomst met de Marokkaanse regering
voor het werven van tijdelijke fabrieksarbeiders. De migratie uit de Maghreb was echter
al ruim voor die tijd op gang gekomen. Zo waren er in 1964 niet minder dan 2270 arbeidsvergunningen
verleend aan Marokkaanse werknemers. De meesten waren op eigen
gelegenheid gekomen, vaak via Frankrijk, België of Duitsland, waar de arbeidsomstandigheden
minder gunstig waren gebleken (Cottaar et al. 2009: 45, 77). Ze kwamen uit alle
delen van Marokko – maar slechts voor een miniem deel uit de Rif – en vestigden zich
vooral in de grote steden, met name Utrecht. Evenals andere ‘gastarbeiders’ – een eufemisme
waar de aardigheid snel vanaf was – werkten ze vaak lange diensten, en woonden
ze samen in goedkope pensions. Daardoor kwamen ze weinig in aanraking met Nederlanders
van de koude grond. Maar als ze dat wel deden, bleek soms dat zij, net als andere
Mediterrane jongemannen, sex appeal hadden (Cottaar et al. 2009: 143). Zoals we zullen
zien, bleken niet alleen vrouwen daar gevoelig voor.
Voor zover ze hier als vrijgezel waren gekomen, trouwden ze echter meestal met een
vrouw uit het land van herkomst (Lucassen en Penninx 1999: 59). Hoewel in 1974 een
punt werd gezet achter de werving van gastarbeiders, kwam er zo een nieuwe migratiestroom
op gang. Jongemannen werden huisvaders, met vrouwen en kinderen aan hun
zijde. Doordat ze hun pensions of gastgezinnen verruilden voor een eigen woning en
doordat hun kinderen naar school gingen, werden ze zichtbaarder voor de buitenwereld.
In plaats van taal- of kleurverschil traden culturele en religieuze verschillen op de voorgrond:
deze Mediterranen bleken merendeels moslims. Ook in hun eigen beleving won
religie aan belang, want velen begonnen hun godsdienst serieuzer te nemen (Landman
1992: 42). Eerder was daar niet veel van gekomen, want het leven van gastarbeiders liet
weinig ruimte voor het naleven van religieuze verplichtingen. Bovendien was er in de
buitenwereld weinig dat daaraan herinnerde en in de pensions, hoe vol ook, was de
geloofsdwang gering. Roken en een biertje drinken was niet ongebruikelijk; religieuze
ernst was iets voor later (Cottaar et al. 2009: 189).
In de tweede helft van de jaren zeventig kwamen er Marokkaanse gebedshuizen, waarvan
de meeste zich aansloten bij de Unie van Marokkaanse Moskee-Organisaties in
Nederland (ummon; zie Landman 1992: 41-48, 158). Omstreeks 1975 verschenen ook twee
seculiere organisaties, die de Marokkaanse gemeenschap jarenlang zouden verscheuren:
de Amicales (gesticht door de Marokkaanse regering) en een links, democratisch
alternatief: het Komitee Marokkaanse Arbeiders in Nederland (kman). Al in datzelfde
jaar organiseerde dit kman twee hongerstakingen door Marokkaanse arbeiders die
265