Download hier het complete rapport. - EduDivers

steeds gewoner, nooit gewoon
18 De kast op een kier; ontwikkelingen in de acceptatie
van homoseksualiteit onder etnische en religieuze
minderheden in Nederland
320
Jan Willem Duyvendak, David Bos en Gert Hekma (UvA)
18.1 Afkeuring en afkeer
Onder de meeste van de vijf minderheden die we in deel 4 onder de loep namen, blijken
zich voorzichtig positieve veranderingen te voltrekken in de omgang met homoseksualiteit,
ook al ligt homoseksualiteit in deze gemeenschappen vaak nog zeer problematisch.
Alvorens we ons verdiepen in deze tekenen van verandering, staan we daarom eerst
stil bij belemmeringen. Wat is er mis met homoseksualiteit in de ogen van velen in de
onderzochte minderheden?
1 Homoseksualiteit wordt ervaren als een inbreuk op de koppeling van seksualiteit
aan huwelijk en familieverhoudingen. De nadruk op dat laatste gaat gepaard met een
sterke sociale controle, waardoor individuen weinig vrijheid hebben om uit de pas te
lopen. Dit geldt voor alle vijf onderzochte minderheden, zij het dat behoudende protestanten
minder nadruk leggen op de koppeling van seks aan voortplanting.
2 Homoseksualiteit wordt, vooral door Marokkaanse, Turkse en Surinaamse Nederlanders
en in mindere mate door Chinese en behoudend protestantse Nederlanders,
geassocieerd met onmannelijkheid c.q. onvrouwelijkheid. Daarbij wordt niet alleen
gedacht aan seks (in het bijzonder: penetratie door een seksegenoot), maar ook aan
manieren van kleden, bewegen, spreken en verkeren in het alledaagse leven. ‘Onvrouwelijk’
gedrag van lesbische vrouwen wordt overigens ook weleens (bijvoorbeeld
onder Turkse Nederlanders) gewaardeerd.
3 Homoseksualiteit (vooral van mannen) wordt geassocieerd met ‘deviante’ seksuele
praktijken zoals orale en anale seks en met de veronderstelde seksualisering van de
samenleving. Dit bezwaar leeft in elk van de onderzochte groepen, maar er zijn ook,
in het bijzonder Creools-Surinaamse, respondenten die seksualisering en seksuele
openheid waarderen.
4 Homoseksuele vrouwen en vooral mannen wordt verweten dat ze zich te veel manifesteren
in het openbare leven, hetgeen zou getuigen van gebrek aan discretie oftewel
een overschrijding van de grens tussen privé en publiek. Dit bezwaar leeft vooral
onder Marokkaanse en Turkse, in iets mindere mate onder Surinaamse en Chinese, en
in nog mindere mate onder behoudend protestantse Nederlanders. Laatstgenoemden
hebben wel bezwaar tegen publieke uitingen als de Gay Pride en tegen de vermeende
seksualisering van de samenleving, maar niet tegen homoseksueel kleur bekennen:
in tegenstelling tot de vier etnische minderheden waarderen zij eerlijkheid, bijvoorbeeld
over de homoseksuele voorkeur, juist hoger dan discretie.
5 Homoseksualiteit wordt opgevat als schending van religieuze voorschriften, vooral
zoals deze te vinden zouden zijn in heilige geschriften (dit geldt voor Marokkaanse