Lessen voor een Belgisch tijdsbeleid Een analyse van Europese ...

levenscyclus), ... In vele gevallen verwijst de timing naar de locatie van gebeurtenissen
binnen een reeks van geneste cycli. Zo verwijst het exacte tijdstip 17:30 op maandag 12
maart 2007 naar een locatie zowel binnen de uurcyclus, de dagcyclus, de weekcyclus, de
maandcyclus en de jaarrekening.
Het tijdstip waarop we bepaalde dingen doen wordt soms ingegeven door technische of
natuurlijk imperatieven. We zaaien vaak best in de lente, planten wanneer de kans op
nachtvorst voorbij is en oogsten als de tijd rijp is. Moderne samenlevingen hebben zich echter
in grote mate – o.m. door middel van techniek – geëmancipeerd van natuurcycli. Maar toch
blijven we in zeer grote mate bepaalde dingen doen binnen bepaalde min of meer welomlijnde
tijdsbestekken. We eten doorgaans niet wanneer we honger hebben, maar als het etenstijd is.
En wat en hoe we eten hangt ook af van het tijdstip. Uitgebreid tafelen in een restaurant zien
we haast nooit tijdens de ochtenduren. De timing van activiteiten is vaak vrij strikt
genormeerd, activiteiten worden heel dikwijls geassocieerd met een welbepaald tijdsbestek.
Het ontbijt gebeurt ’s morgens, ontspannen in de zetel televisiekijken is iets voor ’s avonds,
uitgaan doen we in het weekend, ... Voor een aantal activiteiten zijn zelfs specifieke
tijdstippen voorbehouden en worden bijhorende gedragingen alleen op dat moment
geaccepteerd (bv. carnaval, een vrijgezellenavond, oudjaar, een begrafenis). De definities die
gehanteerd worden betreffende wat normaal en afwijkend gedrag is, zijn vaak afhankelijk van
het tijdstip waarop het zich voordoet. Omwille van de normering, maar natuurlijk ook omwille
van de activiteiten in bepaalde tijdsperiodes, kunnen we tijdsbestekken kwalitatief van elkaar
onderscheiden. Sociale tijd wordt dan ook niet ervaren als een kleurloze, neutrale, continue,
oneindig opdeelbare, kwantificeerbare stroom. Elk tijdsbestek heeft zijn eigen timbre en
betekenis die de gebeurtenissen en activiteiten erbinnen betekenis heeft. Daarom is één uur
werken op maandagmorgen, iets anders dan één uur werken op zondagmorgen. En daarom
roept een telefoon om 3 uur ’s nachts andere associaties op dan een telefoon om 16 uur.
Ook de duur van activiteiten of gebeurtenissen is heel dikwijls het voorwerp van sociale
conventies, al spelen technische en natuurlijke beperkingen hierbij ook vaak een rol (denk aan
de duur van een treinreis of zwangerschap). De duur van een opleiding, gevangenisstraf,
bezoek, film of vakantie wordt daarentegen voornamelijk bepaald door sociale normen. Net als
de timing van gebeurtenissen, is ook de duur ervan een belangrijk aspect van de
betekenisgeving. Een lange gevangenisstraf is uiteraard een zwaarder verdict dan een korte,
een lange opleiding waardevoller, ... Het overtreden van de normen met betrekking tot de
duur van activiteiten kan deze een bijzondere betekenis geven. Een toneelstuk van een etmaal
wordt als heel bijzonder en experimenteel beschouwd. Een bezoek dat té lang duurt wordt als
indringend ervaren, té kort blijven is echter ook niet gepast.
Een derde parameter is het tempo van activiteiten of de frequentie van gebeurtenissen binnen
een bepaalde tijdscyclus. Activiteiten vinden vaak op een min of meer bepaalde frequentie
plaats. Zo eten de meeste mensen drie keer per dag, sporten sommigen tweemaal per week
12