Lessen voor een Belgisch tijdsbeleid Een analyse van Europese ...

goed mee te vallen. Duitsland heeft een lang effectief ouderschapsverlof, een gemiddeld
verschil tussen het verlof en de voorschoolse toelatingsleeftijd en een gemiddelde
dekkingsgraad. De dekkingsgraad van kinderopvangfaciliteiten in Spanje bevindt zich aan
de lage kant, maar een vrij lang ouderschapsverlof en een redelijk klein verschil tussen het
verlof en de voorschoolse toelatingsleeftijd kunnen dit compenseren. Het Verenigd
Koninkrijk wordt gekenmerkt door een naar de korte kant neigend ouderschapsverlof en
een gemiddeld verschil tussen het verlof en de toelatingsleeftijd voor voorschoolse
activiteiten. Voor de dekkingsgraad ontbreken de gegevens. Ouders in het Verenigd
Koninkrijk lijken zich met andere woorden niet in de meest comfortabele context te
bevinden wat betreft de combinatie arbeid-gezin. Italië scoort vrij laag op de lengte van
het ouderschapsverlof, maar heeft wel een gemiddeld verschil tussen het verlof en de
toelatingsleeftijd voor voorschoolse activiteiten. Qua dekkingsgraad haalt Italië als enige
projectland de Barcelona-doelstelling niet. De combinatie van arbeid en gezin lijkt er dus
niet zo vanzelfsprekend. Portugal scoort op de drie categorieën vrij laag en een moeilijke
afstemming tussen arbeid en gezin wordt verwacht. Ouders in Nederland worden
geconfronteerd met een gemiddelde dekkingsgraad van kinderopvangfaciliteiten, maar
tegelijkertijd ook met het kortste effectieve ouderschapsverlof en het grootste verschil
tussen het verlof en de toelatingsleeftijd voor voorschoolse activiteiten.
België wordt gekenmerkt door het op één na kortste effectief ouderschapsverlof en een
gemiddeld verschil tussen het verlof en de voorschoolse toelatingsleeftijd. De
dekkingsgraad van kinderopvangmogelijkheden is in Vlaanderen echter zeer hoog en in
Wallonië gemiddeld. Dit is reeds een aanduiding dat kinderopvang in België op
verschillende manieren wordt georganiseerd. Vlaanderen, Wallonië en Brussel kennen elk
een eigen regelgeving betreffende kinderopvang. Op federaal niveau is er het Fonds voor
Collectieve Uitrustingen en Diensten (FCUD) die kinderopvangprojecten subsidieert door
middel van een sociale zekerheidsbijdrage door de werkgevers. De formele opvang van
kinderen tot 3 jaar wordt in België aangeboden via dagopvang of onthaalmoeders. Bij
dagopvang gaat het vooral om collectieve diensten die erkend en gesubsidieerd worden
door 'Kind en Gezin' (Vlaanderen) en l'Office de la Naissance et de l'Enfance' (ONE)
(Franstalige Gemeenschap). Er worden twee soorten dagopvang onderscheiden: crèches,
die instaan voor opvang van kinderen voor ze toegelaten worden op de kleuterschool en
peutertuinen, die vanaf 18 maanden opvang voorzien. Sinds enkele jaren overstijgt, vooral
in het Waalse Gewest, de vraag het aanbod. Onthaalmoeders bieden opvang aan in
gezinskring. Ook zij moeten erkend worden door 'Kind en Gezin' of de 'ONE'.
Onthaalmoeders die aan een dienst verbonden zijn, worden door 'Kind en Gezin' en de
'ONE' gesubsidieerd. Het FCUD dat op federaal niveau bestaat is een Belgische
bijzonderheid. Het Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten (FCUD) werd opgericht
door de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers. In 1994 spraken de sociale
partners af dat werkgevers voortaan 0,05 procent van de loonmassa aan het Fonds zouden
afstaan om kinderopvangprojecten te subsidiëren. Het Fonds wordt beheerd door sociale
partners en subsidieert buitenschoolse maar ook typisch arbeidsgebonden
96