Lessen voor een Belgisch tijdsbeleid Een analyse van Europese ...

model tracht men marktafhankelijkheid en ongelijkheid te reduceren door staatsinterventie.
Inkomensbescherming en een actief beleid aangaande arbeidsmarktparticipatie zijn centrale
elementen in dit type verzorgingsregime. Het sociaal-democratische regime wordt dus
gekenmerkt door een sterke nadruk op defamilisatie, universalisme en de marginalisering van
private zorg. Er zijn collectieve voorzieningen voor uiteenlopende risico’s en doorgaans
toegankelijk voor alle inwoners. Het sociaal-democratische verzorgingsregime heeft de meest
uitgebouwde voorzieningen voor verlof en kinderopvang. De overheid vervult een belangrijke
rol, maar sociale partners zijn doorgaans in staat aanvullingen op de wettelijke regelingen via
cao’s te bewerkstelligen. Beleidsmatig streeft men een hoge arbeidsdeelname na en is er veel
aandacht voor de combinatie van arbeid-zorg en arbeid-scholing. Dit is slechts mogelijk indien
veel mensen werken en er weinig uitkeringsafhankelijken zijn (Esping-Andersen, 2000: 78-81;
Dillen, 2005).
4.1.3. Het conservatieve verzorgingsregime
De essentie van een conservatief regime ligt in de vermenging van statusverdeling en
familiariteit. De aandacht voor verplichte sociale zekerheid, aangevuld met residuele schema’s
voor strata zonder een ‘normale’ tewerkstelling, houdt bovendien in dat pure private
marktvoorzieningen voor zorg marginaal blijven. Voorzieningen van de sociale zekerheid zijn
gekoppeld aan arbeidsparticipatie. De druk vanuit de overheid om aan het werk te blijven is
minder groot en doorgaans ligt het kostwinnersbeginsel aan de basis van de vormgeving van
de arrangementen. Familie neemt een centrale plaats in in dit verzorgingsregime en het
sociale verzekerheidssysteem is werkzaam via beroepscategorie, aansluitend bij de
arbeidsmarktpositie. Hierdoor blijven beroepsgebonden verschillen bestaan. Het sociale beleid
is gebaseerd op overleg waarbij de sociale partners institutioneel betrokken worden. De
sociale partners en werkgevers zijn actiever bij de omvang en kwaliteit van voorzieningen
betrokken dan in liberale verzorgingsregimes, maar minder dan in sociaal-democratische
regimes (Esping-Andersen, 2000: 81; Dillen, 2005; Dekker & Ederveen, 2006: 90).
Na onderzoek van een mogelijke vierde opdeling (een Australisch, mediteriaans of Oost-
Aziatisch verzorgingsregime) besloot Esping-Andersen dat, volgens zijn gebruikte kenmerken,
er op dit moment geen nood is aan een vierde categorie (Esping-Andersen, 2000).
87