Lessen voor een Belgisch tijdsbeleid Een analyse van Europese ...

oodschappen (kan via internet) en halen de goederen af op het knooppunt; (3) de
maaltijdservice: maaltijden worden centraal bereid en kunnen op het knooppunt afgehaald
worden.
Het gebruik van de wasservice levert een vermindering van het energiegebruik van 0.25 GJ of
6% per huishouden per jaar op. Deze dienst verbruikt bovendien 40% minder water dan een
gemiddeld huishouden en ongeveer de helft minder wasmiddel. Bij de boodschappenservice
neemt het energieverbruik af met 32%, indien het knooppunt op een afstand van maximaal 5
km ligt. Voor deze korte afstand gaat men vaak met de fiets of te voet naar het
dienstenknooppunt waardoor de milieubelasting minder wordt. Het energiegebruik bij de
maaltijdservice stijgt met ruim 20% in vergelijking met de thuissituatie. Dit komt door gebrek
aan gegevens voor de servicesituatie en een stijging van het energiegebruik doordat
maaltijden afgehaald worden. Daarbij moet men bij de maaltijdservice onderscheid maken
tussen directe en indirecte energie. Directe energie is de energie nodig voor de bereiding van
de maaltijd. Indirecte energie is de energie die nodig is om de ingrediënten te maken. Het
indirecte gebruik zorgt voor het grootste deel van het totale energiegebruik. Dit gebruik
bepaalt 70% van het totale energiegebruik in de thuissituatie. In de servicesituatie is dit 50%.
Bij alle services heeft het vervoer als gevolg van het brengen en halen van de was,
boodschappen of maaltijd een relatief groot effect op de totale milieubelasting. Deze
milieubelasting kan gereduceerd worden door verschillende diensten te combineren op één
locatie. Als deze locatie ook nog gecombineerd wordt met een plaats waar huishoudens toch al
komen (bv school, werk of openbaar vervoerknooppunt), dan houdt het vervoer veel minder
extra milieubelasting in.
Elk van deze services blijkt kansen te bieden op het vlak van duurzaamheid, variërend van
reducties in energiegebruik (max. 36% per huishouden per jaar) tot een (forse) reductie van
het aantal gereden autokilometers (de Keizer & van Swigchem, 2002).
We wezen er eerder al op dat de bovenstaande rubricering zeker niet absoluut is. Sommige
projecten kan men gemakkelijk onder verschillende thema’s plaatsen en men kan vaak
discussiëren of een bepaald initiatief wel of niet onder een bepaalde rubriek hoort. Tabel 2
geeft dan ook slechts een indicatie van hoe vaak thema’s terugkomen in de lijst van
initiatieven. Het totaal in deze tabel is groter dan de 69 onderzochte projecten precies omdat
sommige initiatieven onder twee of meer thema’s gerubriceerd werden.
59