Lessen voor een Belgisch tijdsbeleid Een analyse van Europese ...

niet in hun zuivere vorm teruggevonden worden. Zeer conservatieve regimes hebben
bijvoorbeeld een vangnet (bijstand) bestemd voor degenen die niet (langer) kunnen profiteren
van voorzieningen die voor verschillende beroepsgroepen aanwezig zijn. Regimes met een
universalistisch uitgangspunt bevatten soms verzekeringselementen, bijvoorbeeld in de vorm
van eisen aan het arbeidsverleden. Liberale verzorgingsregimes voorzien soms een relatief
goede collectieve oudedagsvoorziening, die meer inhoudt dan het overlevingsniveau. Als
theoretisch uitgangspunt is de typologie van Esping-Andersen echter goed bruikbaar en kan zij
gehanteerd worden om verschillen tussen landen te interpreteren (Wildeboer Schut, Vrooman
& de Beer, 2000: 16).
4.2. CONTEXTANALYSE VAN DE ONDERZOCHTE LANDEN
Zoals uit Esping-Andersen zijn analyse naar voor komt, wordt de context van een land op
uiteenlopende wijzen vorm gegeven. Er zijn de tewerkstellingsgraden en het aandeel van
mannen en vrouwen in deeltijds en voltijds werk, het moeder-, vader- en ouderschapsverlof,
de aanwezigheid en beschikbaarheid van kinderopvangfaciliteiten op formeel en informeel
vlak, de lengte van de schooldag, de opvattingen over het moeder- en ouderschap,... Het is
uiteraard onmogelijk alle elementen te bespreken die de context van een land bepalen en die
van belang kunnen zijn om de eerder besproken tijdsinitiatieven te duiden. Hieronder
proberen we echter een zo breed mogelijk beeld van de context van de onderzochte landen
weer te geven, voor zover dit uiteraard van belang is om de tijdsinitiatieven te duiden. Dit
doen we vooral aan de hand van de thema’s die naar boven kwamen uit de initiatieven.
Landen worden met elkaar vergeleken op het vlak van ouderschapsverlof en voorschoolse
kinderopvang, schooltijden, werkzaamheidgraad en deeltijds werk, genderongelijkheid op de
arbeidsmarkt, beschikbaarheid van diensten, ruimte & mobiliteit en duurzaamheid. Door de
onderzochte landen voor de contextvariabelen te vergelijken, proberen we te begrijpen
waarom bepaalde initiatieven in bepaalde landen wel ontstaan en in andere landen niet. We
proberen ook zicht te krijgen in welke mate bepaalde initiatieven in België zouden kunnen
uitgebouwd worden.
4.2.1. Ouderschapsverlof en voorschoolse kinderopvang
De tijdscoördinatieproblemen en tijddruk worden vaak erg problematisch als er jonge kinderen
komen in een gezin en de moeder verder wil blijven werken. Uit onze analyses bleek dat
vrouwen doorgaans nog altijd de meeste zorgverantwoordelijkheden opnemen en zij degenen
zijn die het meest geconfronteerd worden met de combinatieproblematiek. Verlof- en
kinderopvangvoorzieningen vervullen een essentiële rol om de combinatie arbeid-zorgen te
90