Lessen voor een Belgisch tijdsbeleid Een analyse van Europese ...

gedacht worden aan een meer ‘zorgondersteunende’ bedrijvigheid; fysio- en ergotherapie, een
opticien, apotheek, consultruimten voor huisartsen, psychotherapeuten, diëtetiek, een
welzijnsloket, kapsalon, pruikenmaker en orthopedische instrumentenmaker behoren tot de
mogelijkheden.
Voorbeelden in ontwikkeling: Jeroen Bosch Ziekenhuis, Ziekenhuis Rivierenland in Tiel (HEVO,
s.a.).
Ruimte
Ruimteschaarste is vaak ook indirect een tijdsprobleem omdat het een geval is van een
slechte coördinatie van activiteiten in de beschikbare ruimte. Het fileprobleem is hiervan de
bestgekende illustratie, maar ook het feit dat bepaalde gebouwen of infrastructuur (bv.
scholen) een groot deel van de tijd onbenut blijft of het feit dat verschillende diensten
ruimtelijk verspreid zijn zodat er veel tijd aan verplaatsingen verloren gaat, illustreren de
verbondenheid van tijd en ruimte. We vonden dan ook verschillende projecten die aandacht
besteden aan de indeling van tijd en ruimte, zoals initiatieven die zich toespitsen op de
toegankelijkheid en revitalisatie van stadswijken (DUI-04, IT-12), het meervoudige
ruimtegebruik van bedrijventerreinen (NL-05, NL-11), een dienstenknooppunt (FIN-01, FIN-
06), carpoolen (FR-01), stedelijke transformatie (INT-01), schoolverkeersproblemen (IT-05,
IT-08, IT-11), kindlinten (NL-09), het afsluiten van een mobiliteitspact (IT-01), de ruimtelijke
ordening afstemmen op arbeid en zorg (NL-12), de ontwikkeling van isochrone kaarten (NL-
20), het combineren van reistijd en onderricht (VK-02) en de nacht als onontgonnen ruimte
verkennen (INT-02).
Historische stad Lucca (IT-12)
Lucca vervulde in het verleden een centrumfunctie voor de omliggende gemeenten. Mensen
trokken vanuit de wijde omgeving naar Lucca om werk te zoeken of om inkopen te doen. In de
afgelopen 50 jaar is Lucca deze centrumfunctie steeds minder gaan vervullen en speelt de
economische ontwikkeling zich steeds meer buiten het historische centrum af. De reden
hiervoor is het gebrek aan mobiliteit. Het centrum van Lucca is door de nog geheel intact
zijnde stadsmuur en de smalle straatjes nauwelijks toegankelijk voor verkeer. Hierdoor kiezen
steeds meer bedrijven ervoor zich buiten de stad, langs de toevoerwegen te vestigen. Het
gevolg hiervan is dat de stad leegstroomt, zowel qua bedrijvigheid als inwoners.
In de afgelopen 50 jaar tijd is het aantal inwoners van Lucca gehalveerd: aanleiding voor de
gemeente om deze daling van inwonertal middels tijdbeleid een halt toe te roepen. Opvallend
is dat bij dit project juist niet de wens van de burger en/of gebruiker centraal staat, maar
eerder de ruimtelijke, fysieke mogelijkheden van de historische stad gezien vanuit het aspect
tijd. Er wordt gezocht naar nieuwe vormen van economische ontwikkeling die aansluiten bij de
55