leren onderwijzen in een werkplekleeromgeving - Hogeschool de ...

Leren onderwijzen in een werkplekleeromgeving
5. Het schoolopleidingsmodel: de school verzorgt de opleiding.
In dit model wordt de gehele opleiding door de school verzorgd. De opleiding functioneert
dan als een soort tweedelijns instituut en richt zich op het opleiden van de opleiders op
school en op de ontwikkeling van vak- en opleidingsdidactiek.
Bij het schoolopleidingsmodel valt direct op dat een van de belangrijke functies van de
hogeschool ontbreekt namelijk het bieden van de theoretische kaders voor het (leren)
onderwijzen in samenhang met de reflectie op de praktijkervaringen vanuit die theoretische
kennis. Een ander knelpunt is dat de aanstaande leraar in geen van de door Buitink en Wouda
onderscheiden stadia, een rol speelt als medeverantwoordelijke derde partner. Basisschool en
opleidingsinstituut richten een werkplekleeromgeving in voor de aanstaande leraar. Daarbij is
geen rol weggelegd voor de inbreng van de aanstaande leraar bij die inrichting. Dit laatste is
evenmin het geval bij Roelofs (2003) die spreekt van ‘samenwerkingsambities als
richtingaanwijzer bij opleiden in school’ en daarbij een viertal ‘posities’ onderscheidt.
In een op competenties gerichte aanpak met nadruk op vraagsturing, zelfverantwoordelijkheid
en zelfsturing door de aanstaande leraar is diens inbreng ons inziens conditioneel. Bovendien
lijkt in de praktijk eerder sprake van verschillende vormen of scenario’s van samenwerking
dan van stadia in de ontwikkeling van de inrichting van werkplekleeromgevingen.
Om die redenen hanteren wij een driedeling in het partnerschap van samen opleiden. Deze
driedeling is vooral gebaseerd op de positie van de partners en de aard van de afspraken die
zij maken over de inhoud en vormgeving van werkplekleeromgevingen. In Figuur 2.1 geven
we de drie scenario’s schematisch weer.
Figuur 2.1 Drie scenario’s in het partnerschap van samen opleiden.
Hieronder werken we de drie scenario’s in het partnerschap van samen opleiden verder uit.
a. De school is leverancier van stageplaatsen. In dit scenario is de basisschool de werkplek
waar de student in de praktijk ervaring opdoet met leren onderwijzen. Alle andere
opleidingsactiviteiten liggen bij de opleiding. Op de school gebeurt de begeleiding van de
student door een mentor en tijdens stagebezoeken door de hogeschooldocent. De mentor is
soms, maar overwegend niet tot nauwelijks specifiek geschoold voor zijn mentoringstaken.
De opleiding geeft een stageplan met stageopdrachten zodat mentoren zich kunnen
informeren over de doelen, inhoud en organisatie van de stage. De werkzaamheden, orde en
regelmaat in de school worden door de activiteiten van de student niet te veel beïnvloed.
27