klassieke talen, 2007 - Stilus

• Duitsland: een Leistungskurs (het hoogste niveau) en een Grundkurs (het vak
heeft een Prüfungsfach).
De kandidaten van de Leistungskurs doen in elk geval een schriftelijk examen. Bij
voorbeeldexamens die docenten in bondsstaten kunnen raadplegen, zijn de
onderwerpen van de Leistungskurs abstracter dan die van een Grundkurs. Een
voorbeeld: onder “Antieke geschiedschrijving” (Sallustius, Livius, Tacitus, Caesar)
ligt bij de Leistungskurs het hoofdaccent op “Individu en de staat”; voor de
Grundkurs is er een voorbeeldexamen met de titel “De dood van Lucretia” (met
aangepaste stukken Livius).
• Engeland: drie niveaus
Er wordt op drie niveaus afgesloten:
1. General Certificate of Secondary Education (GCSE): (leeftijd 16 jaar);
2. General Certificate of Education AS (leeftijd 17 jaar);
3. GCE Advanced Level A2 (leeftijd 18 jaar).
Leerlingen moeten minstens 4 vakken met AS modules hebben; drie daarvan
kiezen zij in hun laatste jaar op A2 niveau. Dit vindt dus bij Klassieke Talen
plaats. Voor het A2-niveau worden louter moeilijke authentieke teksten gelezen
(Tacitus bijv.) en betreft een vertaalopdracht de vertaling van een authentieke
tekst. Voor het GSCE-niveau gaat het om sterk geadapteerde teksten (bijv.
Petronius) en om tekstbegripvragen over een ongeziene tekst.
• Italië: 2 niveaus
Na de eerste drie jaar doen leerlingen een soort examen. Dat kan hen toegang
geven tot de vakken van de bovenbouw.
• Zweden: drie niveaus
Leerlingen kiezen Latijn en eventueel Grieks gedurende de laatste drie jaar van
hun secundaire opleiding. Na elk jaar wordt er een soort examen afgenomen voor
de niveaus A, B en C.
Waarom mogelijk relevant voor Nederland
1. Leerlingen die na de derde klas ophouden, ontvangen geen certificaat voor het met
succes volgen van de vakken Grieks en Latijn. Het is in de Nederlandse context
(deregulering, ‘output’-sturing) niet mogelijk om vanuit de overheid op dit punt
een landelijke regeling te maken. Wel is er de mogelijkheid om met de
vakorganisaties en belanghebbende partijen eens de wenselijkheid van een
landelijke afspraak te verkennen. Daarbij zal ook overwogen moeten worden welk
effect een dergelijk certificaat op keuzen van leerlingen heeft. Ook een modulaire
aanpak is het overwegen waard; daarin zit grote duidelijkheid over het niveau dat
leerlingen moeten behalen per module om het certificaat te krijgen.
2. Ook een differentiatie in de afsluitingen in de tweede fase is het overwegen waard.
In zelfstandige gymnasia waar docenten over de motivatie van hun leerlingen in de
vijfde en zesde klas klagen, kan dit mogelijkerwijs oplossingen bieden. Je zou je
bijvoorbeeld kunnen voorstellen dat er twee momenten van afsluiting bestaan: één
aan het eind van de vierde klas door middel van een gecontroleerd schoolexamen
en één aan het eind van de zesde door middel van een landelijk centraal examen.
Wat het eindniveau van de vierde klas moet zijn, moet in een landelijk overleg
vastgesteld worden. De studielast zou in het gemeenschappelijk deel geplaatst
kunnen worden. Een voldoende is noodzakelijk. Een opdracht met betrekking tot
een nog niet behandelde tekst kan deel uitmaken van de toetsing. Op de kwaliteit
van dat schoolexamen wordt dan toegezien, bijvoorbeeld door gecommitteerden van
andere scholen. Het is de vraag aan het veld om te bepalen of de leerlingen die de
eerdere afsluiting kiezen, aan het einde van de zesde klas een gymnasiumdiploma
mogen/kunnen ontvangen.
⏐ 103