klassieke talen, 2007 - Stilus

filosofen als Marcuse en Marx lazen en dat zij daardoor behoefte kregen dialogen van
Plato te vertalen. Dat vroegen zij aan de docent die uiteindelijk instemde om dat in de
lessen te doen; hij ging mét de leerlingen op onderzoek in de teksten.
Als die individuele leermotieven zo bepalend zijn, moeten er dan niet meer inhoudelijke
opties voor leerlingen mogelijk zijn: bijvoorbeeld een optie waarin het vertalen centraal
staat en een optie waarin misschien meer met vertalingen gewerkt wordt en de
cultuurhistorische betekenis centraal staat
“Ik kan mij natuurlijk moeilijk een advies aanmatigen. Maar ik kan mij zeker
voorstellen dat in de laatste optie de docenten meer de kans krijgen om zich echt
samen met de leerlingen te verbazen en af te vragen hoe dat nu toch allemaal in de
oudheid in elkaar zit. Dat kan soms natuurlijk ook gespeelde verbazing zijn. Dat
gezamenlijke 'zoeken' werkt op de bovenbouw van de basisschool ook zo goed. We
zijn dat idee daar aan het uittesten, weliswaar niet voor de Klassieke Talen, hoewel ik
nu ook zoiets heb: waarom ook niet voor die vakken
Ik zou mij dus in het voortgezet onderwijs kunnen voorstellen dat bijvoorbeeld door
tweetalige teksten (Latijn/Grieks - Nederlands) je de leerlingen op een traject zet
waarop ze zelf, samen met docenten, in de bovenbouw tot veel ontdekkingen kunnen
komen, inhoudelijk en taalkundig.”
Van Oers bestempelt dat als een dialoog tussen leerling en docent en noemt deze voor
de leermotivatie en het leerproces zeer constructief. Daarnaast is er nog een polyloog:
een gesprek van de leerling met velen. Dat betekent dus niet alleen een gesprek met de
contemporaine context, maar ook met eerdere generaties van mensen, van denkers.
Leerlingen beseffen dan dat mensen van vroeger ook belangrijke vragen stelden, vaak
identieke. Zo ook die van antieke cultuur: hún oplossingen op terreinen die
bijvoorbeeld het bestaan van alledag, levenservaringen (liefde, haat), de samenleving
betreffen, kunnen zeker nu nóg betekenis hebben. “Willen we elkaar leren kennen,
willen we onze eigen cultuur kennen, dan moet je niet alleen zitten te praten over wat
er nu gebeurt en wat we nu aan het doen zijn, maar ook in het verleden kijken en ook
in gesprek blijven met de voorgangers. Want achter dat wat zij bedachten, zitten ook
overwegingen en denkprocessen waar we veel van kunnen leren.”
Is dan het feit dat slechts een kleine groep die klassieken leert, een nadeel of een
voordeel
Van Oers vindt het in abstracto een nadeel, maar geeft toe dat niet iedereen de ruimte
of motivatie heeft om deze talen te gaan leren. Er zijn ook vele andere talen die door
hun teksten interessante bijdragen aan de geschiedenis van de cultuur hebben
geleverd. Het feit dat er zoveel interessante teksten zijn, duidt volgens hem op iets
wezenlijks van mensen: de behoefte om te communiceren, te vertellen over hun
motieven.
Welke functie hebben die vertellingen van mensen over hun ervaringen in de cultuur
Met name, welke functie hebben de verhalen uit de klassieke tijd dan in onze cultuur
“De hoofdfunctie van een verhaal is dat het coherentie aanbrengt tussen ervaringen,
belevingen, concepten. Het verhaal is voor mij onze manier waarop we coherentie
maken, ons over onszelf heen tillen en verwijzen naar dingen buiten ons. Als we bezig
zijn traditie over te dragen dan zijn we bezig verhalen door te geven. Zo gebeurt dat
al tijden. Daarmee geven mensen ook kennis door. Er zit altijd een soort dynamiek in:
een verhaal over een gebeurtenis of theorie zal ik de volgende week anders vertellen
dan vandaag, terwijl ik zelf denk dat ik het identieke verhaal vertel. Ik zit kennelijk
nog iets achter: ik heb behoefte aan een ander soort coherentie.”
⏐ 47