klassieke talen, 2007 - Stilus

Natuurlijk leren leerlingen met de Klassieke Talen een systeem en structuur van talen
(grammatica en syntaxis) kennen waaraan zij ondersteuning ervaren bij het leren van
andere talen. “Het helpt wel, maar het is niet noodzakelijk. Je kunt ook prima veel
talen leren zonder die klassieke taalsystemen te hebben geleerd.” Hij karakteriseert het
bijna als een jezuïtische redenering als het leren van Klassieke Talen als een redding
wordt gezien voor het leren van Frans en Duits.
Trouwens, hij vindt de ruimte voor onderwijs in Engels in de tweede fase groter dan
noodzakelijk is. Frans en Duits zouden in plaats daarvan meer aandacht kunnen
hebben. Hij vraagt zich af wat in die lessen Engels nog gebeurt. “Als er één taal is die
leerlingen nú bijna als vanzelf leren spreken en schrijven, dan is dat het Engels, ook al
lijkt het meer op Amerikaans. Sommige leerlingen spreken Engels vaak beter dan hun
docenten.”
Maatschappelijke ontwikkelingen
Met welke maatschappelijke ontwikkelingen zou de inhoudelijke kant van het
curriculum van klassieken rekening kunnen/moeten houden
• De multiculturaliteit: daarbij kan het onderwijs in de klassieken goed aansluiten.
Dan moet de inhoud wel in een wat breder en ruimer perspectief staan, waarbij de
Marokkaanse/Arabische en Turkse cultuurhistorie meegenomen worden: de fase
van de antieke cultuur als een periode in de ontwikkeling van de culturen waaruit
de Marokkaanse en Turkse leerlingen komen. Dat zou voor classici wel een
omslag betekenen. Je moet dan ook aandacht besteden aan ontwikkelingen na die
fase van de antieke cultuur in die landen.
De blik is op de antieke cultuur vindt Van Oostrom “wit”, “blank”. Hij vertelt dat
in Amerika aandacht is voor andere interpretaties en verklaringen dan de
gangbare. Hij noemt een boek als “The Black Athene” van Martin Bernal. Door
een bredere benadering van de cultuurhistorie mee te nemen in de visie op de
onderwijsinhoud kunnen ook mensen van andere dan Europese oorsprong zich
betrokken voelen bij die antieke cultuur.
En de rijke, Arabische cultuur waarin veel antieke verworvenheden
‘meegenomen’, gewaardeerd, bewerkt en verwerkt werden (bijvoorbeeld door
vertalingen) krijgt daarmee een aanzien dat voor het gevoel van eigenwaarde van
de allochtone leerlingen wel eens heel belangrijk kan zijn.
• De Europese samenwerking en communicatie daarin: ook hierbij kan volgens van
Oostrom het onderwijs Klassieke Talen zeker betekenis hebben. Het kan een
bijdrage leveren aan de opbouw van een gezamenlijk referentiekader van
wezenlijke dingen, bijvoorbeeld opbouw van de samenleving, democratie. Daar
zou je een ‘canon’ voor kunnen vaststellen. Die zou je dan ook wel waar moeten
maken in het onderwijs.
Specifieke bijdrage van gymnasiale opleiding aan goede wetenschap
Van Oostrom legt geen verband tussen goede wetenschapsbeoefening en het onderwijs
Klassieke Talen in het voortgezet onderwijs.. Hij ziet niet dat een gymnasiumopleiding
een voorwaarde is voor het zijn van, zich ontwikkelen als een ‘goede’ wetenschapper.
Er zijn Nederlandse Nobelprijswinnaars die geen gymnasium hebben gehad.
⏐ 40