klassieke talen, 2007 - Stilus

1.1.2 Examenresultaten bij de vertaalopdracht vóór de invoering van de
tweede fase
Algemeen wordt aangenomen dat pas sinds de invoering van de tweede fase de
resultaten bij de vertaalopdracht niet goed zijn. Ik heb zelf op persoonlijke titel de
scores per kolom van de te vertalen tekst geanalyseerd van een aantal examenjaren
vóór de invoering van de tweede fase. Zowel bij Grieks als Latijn bleken de
percentages kandidaten die ook bij de niet te complexe kola de maximumscore
behaalden, laag, soms erg laag; onder 'niet te complex' versta ik taalkundige
verschijnselen die sinds eind derde klas en zeker in de vierde klas bekend
verondersteld mogen worden en ook daarna regelmatig in behandelde teksten
voorgekomen moeten zijn. Vaak bleken ook taalverschijnselen die in het woordenboek
en/of in het grammaticakatern op te zoeken zijn, foutief vertaald te zijn: zij zijn niet
opgezocht of niet gevonden of de gevonden informatie is niet adequaat toegepast.
Met andere woorden het gebrek aan vertaalvaardigheid bestond al vóór de tweede fase
en toen in een tijd dat er meer lesuren waren dan sinds de invoering van de tweede
fase.
Het gebrek aan vertaalvaardigheid is sinds de tweede fase wél toegenomen.
1.2 De resultaten in vergelijking
De resultaten van Grieks en Latijn kunnen vergeleken worden met die bij andere
vakken. Interessant is in hoeverre bij onze vakken de scholen in prestaties onderling
verschillen. Voor het CE 2004 levert die vergelijking op dat bij Grieks en Latijn het
verschil in prestatie het grootst is: 0,73 bij Latijn, berekend met 185 scholen die meer
dan 10 kandidaten hebben, bij Grieks 0,71 berekend met 61 scholen die meer dan 10
kandidaten hebben. Het vak dat daarop volgt, is wiskunde b2 met 0,65 berekend met
290 scholen met meer dan 10 kandidaten voor dat vak. Bijna alle andere vakken
hebben 0,6 verschil. Dat betekent dat de verschillen tussen de scholen bij onze vakken
dus heel groot zijn.
En er zijn ook meer scholen met gemiddeld onvoldoende resultaten bij Latijn of
Grieks! In 2004 waren er 16 scholen van de 184 met meer dan 10 kandidaten die voor
Latijn gemiddeld onvoldoende scoorden; bij Grieks was dat het geval bij 7 van de 61
scholen. M.a.w. er worden leerlingen meegenomen naar het examen die niet capabel
of niet gemotiveerd zijn.
Bovendien zijn de verschillen tussen CE en SE in 2004 groot 9 . Voor het SE Grieks
scoort 9% onvoldoende, voor het CE 29%. Voor het SE Latijn scoort 12%
onvoldoende, voor het CE 26%.
Er zijn bij Latijn 36 scholen met meer dan 1,5 punt verschil tussen CE en SE, waarvan
10 scholen met meer dan 10 leerlingen. Van die 36 zijn er 18 met meer dan 2,0
verschil. Er is zelfs een school met één kandidaat met 3,7 verschil. Anderzijds is er ook
een grote groep scholen met een hoger CE-cijfer dan SE-cijfer, met als uiterste een
verschil van 2,6 punten. Daar zitten ook scholen met grote groepen kandidaten bij.
Bij Grieks ligt de situatie gevarieerder. Er zijn 20 scholen waarvan het SE-cijfer tussen
3,4 en 2,0 hoger ligt dan dat van het CE; de groepen kandidaten bestaan uit 1 tot 10
leerlingen.
9
CEVO (2006) Het niveau van de centrale examens in vwo en havo.
⏐ 26