klassieke talen, 2007 - Stilus

Deze laatste optie lijkt veel op een modus van examinering van het vertalen (het
vertalen van een 'neutraal stukje') uit de tachtiger jaren van de vorige eeuw; dat was
de reden voor de instelling van de WEKT (zie hoofdstuk 1) in te stellen. Het is ook de
vraag of de passage van een andere auteur over eenzelfde soort inhoud gaat en geen
voorkennis vereist.
De CEVO heeft de bevoegdheid om een keuze te maken.
De optie om geen ongeziene tekst in het CE voor te leggen wordt hier bewust buiten
beschouwing gelaten gezien de reacties van de externe deskundigen en het hele veld
(zie hoofdstuk 2 en 3). En als de toetsvorm daarbij de vertaling blijft, zou de weging
van 50% van het totaalcijfer heroverwogen kunnen worden, zo suggereerden docenten
in een bijeenkomst in 2002 (Tielens 2002)
Voordelen van de twee opties
• Leerlingen worden alleen getoetst op leerstof en vaardigheden waarvoor het
voorafgaande onderwijsleerproces toereikend is geweest.
• Er is meer ruimte om de vraagstelling over het tekstbegrip te verdiepen.
Nadelen
• Kandidaten die met het vertalen van de grammaticaal en literair complexe teksten
goed uit de voeten kunnen, kunnen geen bewijs van hun vertaalvaardigheid
leveren in een landelijk identieke vertaalopdracht.
• Schoolleidingen kunnen denken dat er minder lesuren of
contacturen/keuzewerktijden nodig zijn.
6.2.5 Teksten van andere auteurs als leerstof
In het voorafgaande is ingegaan op de moeilijkheidsgraad van de huidige
examenpensa, zowel literair als grammaticaal. Is er ook een mogelijkheid om andere
auteurs te kiezen met een geringere moeilijkheidsgraad In landen als Zweden en
Spanje schuift men in die richting op vanwege de geringere uren aantallen.
Classici hebben nogal vaste ideeën over welke examenauteurs inhoudelijk en literair
interessant zijn: bijvoorbeeld Cicero, Livius, Ovidius, Tacitus. En meestal zijn die ook
lastig te vertalen, voor de leerlingen, én voor henzelf. Zij hebben minder met de
inhoud en vorm van bijvoorbeeld Plinius, Caesar, Seneca. Pensumteksten van de
laatste drie lijken bij docenten niet goed te vallen en ook niet bij veel leerlingen, zo
zeggen docenten.
Maar als leerlingen bij teksten van de huidige examenauteurs het gevoel hebben dat
zij met de taal niet uit de voeten kunnen, is het de vraag of er toch niet voor een
gemakkelijker pensum gekozen moet worden, dit om recht te doen aan hun
capaciteiten en aan algemene toetscriteria. Hier speelt dan wel de vraag of het
gymnasiumdiploma voor een brede groep leerlingen bereikbaar moet zijn of een
strenger geselecteerde groep.
Een probleem blijft dat er geen min of meer objectief criterium is welke auteurs
'gemakkelijk te vertalen' zijn voor leerlingen en welke niet en dat niet onderzocht is
waaraan dat nou precies ligt. Intuïtie en Fingerspitzengefühl geven de doorslag, maar
dat voldoet niet altijd zoals uit de examenresultaten en vertaalopdrachten blijkt.
De optie om een pensum van andere, gemakkelijkere auteurs samen te stellen valt
eveneens onder de bevoegdheid van de CEVO en de VCKT. Het ligt voor de hand dat
dit gebeurt als het veld daarover geraadpleegd is.
⏐ 125