klassieke talen, 2007 - Stilus

Inleiding
Over de opdracht en de uitvoering ervan
De opdracht en de context
De aanleiding om de SLO de opdracht voor dit vakdossier te geven is beschreven in
een document van OCW over examenprogramma's van de tweede fase vanaf 2007 1 :
"Er is geen concreet aanknopingspunt om het examenprogramma (Klassieke Talen)
inhoudelijk te vernieuwen. Daarvoor is geen draagvlak.
Dat wil niet zeggen dat er geen problemen zijn. Die zijn er wel. De resultaten van de
vakken Latijn en Grieks laten zeer te wensen over. Er is echter al lang een vrij scherpe
tweedeling binnen het vakgebied die op dit moment niet is te overbruggen. Sommigen
willen zich aanpassen aan de als feitelijk geïnterpreteerde (beperkte) mogelijkheden, de
vertaalvaardigheid opgeven, en het vak als nieuwe inhoud geven de klassieke cultuur
(de klassieke bronnen worden dan in vertaling gelezen). Anderen beschouwen dit als
het opgeven van het bestaansrecht van de vakken. Op termijn zal dit moeten worden
opgelost: de spanning tussen pretenties en werkelijkheid zal gaan leiden tot kritiek
van de buitenwereld waaraan niet langer voorbij kan worden gegaan.”
Tegen de achtergrond hiervan heeft het ministerie een opdracht gegeven die als volgt
luidt:
"Vraagstelling: waar moet het heen met deze vakken in de toekomst qua
doelstellingen, didactiek en integratie In welke gevallen verdient integratie van deze
vakken op het rooster de voorkeur en in welke juist niet
Aanpak: gesprekken met docenten, andere classici, schoolleiders van gymnasia en
gymnasiale afdelingen; bestuderen van de situatie m.b.t. het onderwijs in de
klassieken in de omringende landen."
Keuze voor beperking van het onderwerp
In dit vakdossier heeft vanwege de beschikbare tijd met instemming van de
opdrachtgever alleen de vraag 'waar het heen moet met deze vakken in de toekomst
qua doelstellingen en didactiek' aandacht gekregen, niet de vraag over de integratie
van Klassieke Talen en KCV. De eerste beslaat al veel aspecten:
• Hoe zitten de genoemde problemen in het huidige onderwijs in elkaar
• Wat voor leerplankundige ingrepen kunnen helpen om die op te lossen: andere
inhouden, andere doelen
• Wat voor didactische ingrepen: andere aanpak
• Zijn we er dan Of moet er nog wat anders gebeuren om de fundamentele
problemen die het ministerie stelt, op te lossen Hangen die met andere
ontwikkelingen samen die meer van culturele of maatschappelijke aard zijn Wat
zijn dan mogelijke oplossingen
• Heeft het onderwijs Klassieke Talen in omringende landen dergelijke problemen
Zo nee, hoe komt het dat die daar niet voorkomen Zo ja, hoe lossen zij deze op
En passen dergelijke oplossingen in onze situatie
1
Ministerie OCW (2004) "Overzicht vakontwikkeling havo-vwo" Den Haag
⏐ 19