klassieke talen, 2007 - Stilus

de oorspronkelijke tekst, of een tekst over hetzelfde onderwerp uit een latere tijd of uit
een andere cultuur Kortom, toetsvormen die op een meer waarneembare manier op
productie gericht zijn dan de huidige examenvragen, en vooral die productie waarbij
de kandidaten de veronderstelde en gewenste effecten kunnen tonen. Als voor het CE
deze toetsvormen gevonden en geoperationaliseerd worden, zal dit ook effect hebben
op de toetsing in het SE.
Vanwege de kans dat er meer sprake kan zijn van intersubjectiviteit bij de
beoordeling, kunnen er voorzieningen getroffen worden die erop gericht zijn om de
beoordeling zo betrouwbaar en valide mogelijk te maken: goede
correctievoorschriften, de eerste correctie en beoordeling door gecommitteerden.
Voordelen
• Een groep leerlingen die nu weinig uitdaging zien in de examinering of na de
bestudering van het examenpensum teleurgesteld zijn in de examenvragen, voelt
zich meer op hun inspanningen en hun waarde geschat.
• Scholen en docenten krijgen toetsvormen onder ogen die ook in het SE mogelijk
zijn en die een andere graadmeter hebben dan de tekstbegripvragen die nu gesteld
worden.
• Dergelijke toetsvormen liggen ook meer in het verlengde van doelstellingen van
de tweede fase en beantwoorden ook meer aan dat wat de vervolgopleidingen
graag van studenten willen zien bij hun entree.
• Er ontstaat (weer) behoefte aan modellen van tekstanalyse, tekstbestudering,
interpretatie en evaluatie.
Nadelen
• Een groep leerlingen die dergelijke toetsvormen niet aan kunnen, valt af.
• Er ontstaat meer discussie over de antwoorden.
6.2.2 Meer hulpmiddelen bij het CE: lijst met stilistische middelen en
een uitgebreide grammatica
Er zijn nu twee hulpmiddelen beschikbaar om compenserende strategieën toe te
passen: het grammaticakatern en een woordenboek. Om de hulp bij het vertalen te
maximaliseren kan in plaats van het katern de volledige grammatica dienen als
hulpmiddel. Dat kan effect op het resultaat van de vertaalopdracht hebben.
Bovendien is het zo dat in de PTA's in de tweede fase losse toetsing van grammatica
of vocabularium niet meer mogelijk is vanwege de eindtermen. Dus ligt - zo kun je
redeneren - de beschikbaarheid van de volledige grammatica op het examen in het
verlengde daarvan.
Dit zelfde geldt ook voor de stilistische middelen. De beschikking over een volledige
lijst met stilistische middelen draagt bij een zelfstandige, stilistische analyse bij aan
een meer op productie gerichte vraagstelling.
Nu is de situatie als volgt. De examensyllabus voegt aan een kleine lijst stilistische middelen die
leerlingen als basiskennis geacht worden te kennen en herkennen, een lijst toe specifiek voor dit
pensum; deze is meestal samengesteld op grond van een bepaalde frequentie in het pensum. In het
huidige CE komen vragen voor naar de naam van een stilistisch middel (welk stilistisch middel staat in
r. ..) of de identificatie ervan in de woorden (in welke woorden staat een chiasme of een pars pro
toto). Als de kandidaten de beschikking hebben over een volledige lijst, kan bijvoorbeeld de opdracht
opgenomen worden om een tekstpassage op gebruikte middelen te analyseren en een korte
beschouwing te geven over motieven van de auteur; daarvoor gebruiken de kandidaten wat over de
auteur bekend is: zijn zienswijze of auteursintentie en de doelgroep.
⏐ 122