klassieke talen, 2007 - Stilus

4.3 De Jong (2000): Onderzoeken over verschillen gymnasiasten en
atheneïsten
Op aanvraag van de vereniging Vrienden van het Gymnasium heeft het SCO
Kohnstamm Instituut een analyse gemaakt van de verschillen tussen gymnasiasten en
atheneïsten in het Hoger Onderwijs (HO). Uitvoerder van het onderzoek was Dr. Uulkje
de Jong. Ook atheneïsten met Latijn zijn meegenomen onder de definitie
gymnasiasten. Zij heeft het onderzoek onder het cohort 1995/1996 gedaan en het
cohort 1997/1998. Het onderzoek over het eerste cohort heeft zij gepubliceerd onder
de titel: “Met twee benen in één kous Verschil tussen leerlingen Gymnasium en
Atheneum in voortraject en het Hoger Onderwijs na één jaar” (De Jong 1998), het
onderzoek over het tweede en de vergelijking met het eerste onder de titel: “Het
verschil mag er zijn. Een vergelijking tussen gymnasiasten en atheneïsten” (De Jong
2000).
De conclusies uit beide onderzoeken zijn helder (de Jong 2000):
1. Gymnasiasten kiezen vaker voor wo dan voor HBO. De meesten die voor HBO
kiezen, stromen na één jaar op naar WO. De verschillen tussen 1995 en 1997 zijn
wel iets kleiner geworden.
2. Gymnasiasten kiezen meer vervolgopleidingen in de sector Gezondheid en Taal en
Cultuur. In het WO ook voor de sector Natuur, in het HBO meer voor onderwijs.
Zij kiezen minder voor sectoren Economie en Techniek.
3. De studieresultaten van gymnasiasten in het WO zijn duidelijk beter dan die van
atheneïsten. Zij behalen meer studiepunten en blijven vaker doorstuderen in de
opleiding die zij hadden gekozen.
Vervolgens is nagegaan hoe dat komt.
• Er is tussen beide schooltypen geen verschil in het aandeel meisjes. Het aandeel
allochtonen is op de gymnasia wel kleiner; het was wél gegroeid bij het tweede
cohort.
• Er is in 1997 geen verschil in het gemiddelde inkomen van de ouders. Er is wel
verschil in opleidingsniveau. Gymnasiasten hebben vaker ouders met universitaire
opleiding. In 1995 was dat verschil in het gemiddelde inkomen er nog wel en de
verschillen in opleidingsniveau waren groter. De Jong poneert de hypothese dat
het ontstaan van Engelstalig vwo bijdraagt aan het veranderen van de populatie
van het gymnasium. En dat zou kunnen betekenen dat “aan het eind van de
vorige eeuw het gymnasium geen eliteschool meer is in de economische zin, maar
wel nog in de zin van intellectuele elite.”
• Gymnasiasten deden het beter in het basisonderwijs en dat heeft een hoger advies
tot gevolg.
• Gymnasiasten doen het beduidend beter in het voortgezet onderwijs: “Zij doen in
meer vakken eindexamen, halen een hoger gemiddeld examencijfer en blijven
minder vaak zitten.”
• Gymnasiasten hebben een ander soort motivatie dan atheneïsten. “Zij zijn meer
intrinsiek en minder extrinsiek gemotiveerd dan de laatsten. Atheneumleerlingen
hopen wat meer door het volgen van hoger onderwijs materiële rijkdom te
vergaren en gymnasiasten iets meer geestelijke rijkdom.”
• “Gymnasiasten twijfelen minder over het studeren als zodanig, maar meer over
wat zij zullen gaan doen en bij welke instelling ze dat zullen doen.”
• De houding ten opzichte van vervolgstudie verschilt niet veel. Gymnasiasten
hebben een grotere ambitie om in de toekomst door te gaan in de wetenschap.”
⏐ 72