Tragisk lønnsomhet i konvensjonell kystflåte - Norsk Fiskerinæring
Tragisk lønnsomhet i konvensjonell kystflåte - Norsk Fiskerinæring
Tragisk lønnsomhet i konvensjonell kystflåte - Norsk Fiskerinæring
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Fisk på nynorsk<br />
Hans Morten Sundnes<br />
«Han såg ut på det bårute havet. Der var ruskut å leggja ut på». Ivar Aasen kunne skrive så ein rett gløymde at det var på<br />
ny norsk. Og så var han opptatt av fiskarane. Bjørnson heldt seg mest til bønder.<br />
«Han såg ut på det bårute havet.<br />
Der var ruskut å leggja ut på. Men<br />
der leikade fisk ned i kavet, og den<br />
leiken, den ville han sjå.»<br />
Dette utdraget er som alle veit,<br />
frå nynorskens nasjonalsang,<br />
«Mellom bakkar og berg». Han<br />
som skapte nynorsk, Ivar Aasen,<br />
var jo sunnmøring, og der Bjørnson<br />
og «Ja vi elsker» held seg til<br />
bønder og øksebryning, minner<br />
Aasen oss om at det kan vere vel<br />
verdt å trasse havkreftene for å ta<br />
del i fisket. Ivar Aasen vart fødd for<br />
hundre år sidan i 1813, og denne<br />
kommentaren skriv eg den dagen<br />
Språkstafetten startar opp, Språkåret<br />
får fart og «Mellom bakkar og<br />
berg» blir sunge over heile landet,<br />
jamvel på Dagsrevyen.<br />
Den nynorske vekeavisa «Dag<br />
og Tid» markerer også Språkåret,<br />
og det var vel i det høvet eg fekk<br />
tilbod på nytt abonnement. Eg visste<br />
til dels kva eg gjekk til. Sommaren<br />
1990 var eg vikar hos «Dag og<br />
Tid»; seks veker med stor fridom i<br />
stoffet og valfrie former i ordboka.<br />
Eg skreiv om Liberia, truga fyrlykter,<br />
gløymde skapskattar og om<br />
eit heilt døgn eg gjekk opp og ned<br />
med den nye glasheisen på Oslo<br />
Plaza. «Dag og Tid» har både<br />
mål og meining, men det er litt av<br />
meininga at avisa skal vere utfyllande,<br />
ta tak i tema og fenomen<br />
som kjappis-media fyk forbi. Gjerne<br />
kritisk, gjerne med skråblikk. Sluggersynsaren<br />
Jon Hustad er fast<br />
tilsett. Også hender det dei skriv<br />
om fisk.<br />
Litt ut i frå det siterte verset frå<br />
Nordmannen-sangen og litt fordi<br />
dei trur at fisk er noko ingen andre<br />
tar tak i, er det med ujamne mellomrom<br />
nynorsk fisk i den nynorske<br />
avisa. Det er ganske føreseieleg<br />
— og på same tid litt interessant.<br />
Redaksjonen i Pilestredet har ein<br />
liten radar for fisk. Han står trengt<br />
i hop med dei store radarane for<br />
nynorsk prosa, norsk arkitektur,<br />
maktskiftet i Kina, NRK-kritikk,<br />
Hulda Garborg og ferske sjak kparti<br />
— og dei litt mindre for fiolinsonatar,<br />
Hjalmar Johan sen, tysk debatt<br />
og influensa. Fisken er i godt selskap.<br />
Det mest vanlege er at «Dag<br />
og Tid»-redaksjonen vil berge den<br />
peruanske ansjosen frå norske<br />
oppdrettsuvesen, eller fiskebåtar<br />
av furu under 24 fot frå å bli pressa<br />
på land av havgåande milliardæreigde<br />
stålmonster.<br />
Sunn motstand<br />
Då Hav21 la fram sin rapport,<br />
plinga det i radaren i Pilestredet.<br />
Strategiutvalet Hav21 slutta seg til<br />
vyane om ei femdobling av norsk<br />
lakse- og aureoppdrett innan 2050.<br />
«Og da blir ting vanskelege.<br />
Alt i dag set den norske oppdrettsnæringa<br />
store fotavtrykk i miljøet.<br />
Rømd oppdrettslaks vatnar ut genmaterialet<br />
til villaksen, og lakselus<br />
frå oppdrettsanlegga skader vill<br />
laks og sjøaure. Ikkje minst; det er<br />
allereie vanske leg å skaffe fôr til<br />
"<strong>Norsk</strong> <strong>Fiskerinæring</strong>" nr. 1 - 2013<br />
109
Change language