1zctZYy

otoriteyi kaybetme korkusu yaşayan baba, oğlunun eşi üzerinden dolaylı olarak bu
otoriteyi kurmaya ya da korumaya çabalamaktadır. Aynı şekilde anne-oğul
ensestinde de, oğlunun iktidarına göz koyduğunu düşünen baba, oğlundan önce
harekete geçip onun sonunu hazırlar. Dede Korkut Oğuznameleri‟nde de görüldüğü
gibi oğlun annesine el uzattığı ifadesinin ardında, aslında oğlun gelecekte babanın
iktidarını oğlun ele geçireceği düşüncesi yatmaktadır.
Kayınbirader-yenge ensesti biri tercihli diğeri zorunlu olmak üzere iki
biçimde gerçekleşmektedir. “Lâdikte karısına göz dikip kardeşinin karnını bıçakla
Boy boya yaran katilin destanı” ve “Sivasta Yenge için Kardeşini İple Boğan Kardeş
Katili‟nin DESTANI”nda kayınbirader ve yenge isteyerek birlikte olurken
“Kocasının ölümü üzerine çocuk yaştaki kaynına varması için zorlanan gelinin
yaktığı türkü”de ve “Beni Taşlara Vurun” türküsünde ise levirat geleneğince zorla
evlendirilmek istenen yengenin ve kayınbiraderin bu evliliği istemediği
sergilenmektedir. Levirat geleneğince evlenmek istemeyen kayınbirader ya da yenge,
karşı tarafa birinci dereceden akrabalık terimleriyle hitap ettiğini ifade etmekte ve
bunu söz konusu evliliği olumsuzlamak için kullanmaktadır. Bu durum ensestin,
kişinin karşısındakine hangi akrabalık terimiyle hitap ettiği ya da karşısındakiyle
nasıl bir yakınlık kurduğu ile ilgili olduğunu göstermektedir. Bunun bir örneği erkek
kardeş-kız kardeş ensesti bölümünde incelenen Arzu ile Kamber halk hikâyesinde de
görülmektedir. Kan bağıyla kardeş olmadıkları hâlde aynı evde büyümeleri nedeniyle
kahramanların kardeş sayılması, bu gençlerin birbirlerine kavuşmalarını
engellemektedir.
Mânilerde ve “Armudumu Dişledim” türküsünde görülen enişte- baldız
ensestinde de, tercihli kayınbirader-yenge ensestinde olduğu gibi, kadının ensest
eğilimi göstermesi, ensesti isteyen tarafın erkek olduğunu öne süren feministlerin
111