1zctZYy

göre ise ensest, “yakın bir akrabayla olan cinsel ilişki”yi ifade etmektedir (418). Bu
tanımlarda “yakın akraba” kavramına dikkat edildiğinde ensestin genel olarak
“akrabalar arasında gerçekleşen ilişki” olarak ele alındığı sonucuna varılabilir. Ancak
çoğu tanımda, akrabalık terminolojisine göre kültürden kültüre değişiklik gösteren
“yakın akraba” kavramına hangi bireylerin, aile ya da topluluk üyelerinin dâhil
edildiği belirtilmemektedir.
Bu çalışmada esas alınacak tanım ise halk bilimci Raglan‟ın “Incest and
Exogamy” (Ensest ve Egzogami) makalesinde yapmış olduğu ensest tanımıdır. Ona
göre ensest “Ait oldukları toplum tarafından, taraflar arasında bir akrabalık olduğu
gerekçesiyle karşı çıkılan evlilik ya da cinsel ilişki”dir (175). Bu tanımdan hareketle
Türkiye‟deki akrabalık terminolojisine ve dolayısıyla akrabalık ilişkilerine bakmak
yerinde olacaktır. Çünkü herhangi bir dile ait olan akrabalık terimleri, o terimin işaret
ettiği kişi ile o terimi kullanan kişi arasındaki toplumsal ve kültürel ilişkinin nasıl
olduğunu göstermesi bakımından önemlidir.
Soy 1 grubu gerçek ya da efsanevi ortak bir atanın torunu olan ve soyunu bu
ataya dayandıran insanların oluşturduğu bir akrabalık grubudur (Haviland 313). Soy
grubunu sülaleler, klanlar, boylar ve kollar oluştururken ilkel toplumlarda soy,
totemle ilişkilendirilmektedir. Psikolog Sigmund Freud da, ensest yasağının
totemizmle 2 kuvvetli bir bağı olduğunu söylemektedir. Aynı totem grubunun üyeleri,
aralarında cinsel ilişkide bulunmamakta ve birbirleriyle evlenmemektedirler (Totem
ve Tabu 15). Totem soydan geldiğine göre, ensest yasağının şekli anaerkil ve ataerkil
toplumlara göre değişmektedir. Totemin anneden geldiği anaerkil toplumlarda oğul,
1 Soy; kişiyi atalarına bağlayan, toplumsal ve kültürel olarak tanınmış bağlardır (Antropoloji Sözlüğü
740).
2 Totemizm; bir klanın, insan grubunun ya da tek başına bireyin aynı atadan geldiğine inandığı
hayvan, bitki, doğa olayı ya da cansız nesneye (toteme) mistik ve büyüsel duygularla bağlanışı; bu
bağlanıştan doğan görev, yasak, ritüel ve törenler bütünü (Antropoloji Sözlüğü 806).
2