1zctZYy

çalışmasında “Ensest temasının atfedilebileceği edebiyat yapıtları, sadece
gerçekleşmiş ensesti içerenler değildir; … [aile üyeleri] arasında, birbirleri ile uygun
bir biçimde ilişkilenmeyi ve başkaları ile yaşanabilir bir ilişki kurabilmelerini sürekli
olarak engelleyen anormal bağlılıkları içerenleri de kapsar” (aktaran Salman 1)
diyerek edebî eleştiri çerçevesinde ensest temasının içerdiği anlamı bildirmektedir.
Feminist Maggie Humm, Feminist Edebiyat Eleştirisi‟nin “Psikanalitik
Eleştiri” bölümünde feminist eleştiri ile psikanaliz arasındaki diyaloğun çeşitli
nedenlerden ötürü önemli olduğunu belirtmektedir. Humm‟a göre ikisinin de
üzerinde durduğu ve araştırdığı konuların hemen hemen aynı olduğu görülmektedir:
“Anne, baba ve çocuklar arasındaki ruhsal ilişkiler, cinsellik ve bunun ifadesi
arasındaki ilişki, yazarlar ve okurlarca paylaşılan kimlik değişkenlikleri” (167).
Humm, psikanalitik eleştirinin, feminist eleştirinin temelinde var olan “sosyal
duyguların alanıyla, özel duyguların, yani bireysel olanın birbiriyle bağlantısı”nı net
bir şekilde ifade ettiğini dile getirir (169). Ayrıca Humm ikisinin de metinlerin,
şifreler içerip içermediğini ve günlük hayatta “söylenmemiş olanı” temsil edip
etmediğini incelediğini söylerken benzer yöntemleri kullandığına dikkat çekmektedir
(167). Bu çalışmada ensestin, günlük hayatta söylenmemiş olanı temsil edip
etmediğinin incelenmesi noktasında her iki kuram da şüphesiz yol gösterici olacaktır.
Psikanalitik feminist eleştiri; yazar, okur ve metin odaklı eleştiri şeklinde ele
alınacak olursa -ki Humm bunları yazarların güdülenmeleri, okurların bunlara
verdiği tepkiler ve metnin gizlenmiş alanları olarak ele alır- bu çalışmanın metin
üzerinden hareket edilerek yapılacağını belirtmek gerekir. Çünkü halk anlatılarının
bilinen bir yazarı yoktur ve bu anlatılar anonim olarak değerlendirilmektedir. Tabii ki
halk anlatılarının bir anlatıcısı vardır ve bu anlatıcının metne müdahaleleri söz
konusudur, ancak birçok derleme çalışmasında bu anlatıcıların sadece isimleri
14