1zctZYy

tarımsal faaliyetlerin ortaklaşa yapılması amacı taşıdığını belirtmektedir (Kültürel
Antropoloji 281).
Raglan‟ın ensest tanımından hareket edecek olursak Türkiye‟de akraba
sayılan kişilerin kimler olduğunu görmek amacıyla Evlilik Akrabalık Türleri başlıklı
çalışmaya bakmak yerinde olacaktır. Antropolog Ali Rıza Balaman bu çalışmasında
akrabalık olgusunu üç ana kümede ele almaktadır:
- Ailenin üreme etkinliği sonucu kana dayalı olarak ortaya çıkan
akrabalık bağları, ki bu bağ temel olmak üzere baba, ana ya da her
ikisinin yanını (soyunu) izleyerek akrabaları ortaya çıkartır.
- Evlilik bağıyla kurulan akrabalık bağları, aynı ya da ayrı soydan iki
ayrı cinsi birbirine bağlar. Bu bağ yaşama biçimlerine göre artan ya da
azalan, evlilik yoluyla kazanılan bir yığın akrabalar sağlar.
- Sonradan kazanılan düzmece akrabalıklar 5 , Batı toplumlarında “yasal
evlat edinme”, “vaftiz babalığı” şeklinde varlığını gösterirken bizim
geleneksel toplumumuzda ve benzeri toplumlarda: Süt Kardeşliği,
Kan Kardeşliği, Ahiret Kardeşliği, Yol Kardeşliği, Sağdıçlık,
Yengelik, Kına Analığı, Ad Babalığı, Kirvelik adlarıyla (kimileri
yöresine göre) birer kurum şeklinde karşımıza çıkar. (IX)
Bu çalışmada ensest teması bağlamında yukarıda söz edilen üç akrabalık
türüne dâhil edilen ilişkiler irdelenecektir. Düzmece akrabalık, kan ya da evlilik bağı
yoluyla akraba olmadıkları hâlde sonradan kurulan ilişkilerle akraba davranışları
5 Batı dillerinde yazılı kaynaklarda “quasi kinship” olarak geçen terimi Prof. Dr. Ali Rıza Balaman
“yarı akrabalık” olarak karşılamıştır. Ayrıca “quasi kinship” sözcüğünün yanı sıra “fictive” ve
“pseudo” sözcükleri de kullanılmaktadır. Balaman, bu üç sözcüğe karşılık “düzmece” sözcüğünü
kullanmıştır (Evlilik Akrabalık İlişkileri 93). Bu çalışmada da “düzmece akrabalık” terimi tercih
edilmiştir.
6