1zctZYy

“Kocasını Askere Uğurlayan Kadınlar” bölümünde kayınbaba-gelin ensesti
bağlamında üç âşık tarzı destana 10 ve iki türküye yer verilecektir. “Kayınbabanın
Talip Olduğu Gelinler” bölümünde ise “Şah İsmail” hikâyesi, “Elif ile Yaralı
Mahmut Hikâyesi” ve “Güzel Ahmet Hikâyesi” ile “Kuşlar Padişahının Kızı”,
“Kurbağa ile Padişah Oğlu”, “Mayıl ile Ab-ı Güneş” ve “Hızmalı Güzel” masalları
incelenecektir.
A. Babasından Kaçan Kızlar
İncelenen masallarda karısının ölümü üzerine kızıyla evlenmek isteyen bir
padişah vardır. Karısı, ölmeden önce bir vasiyette bulunur. Kendisine ait olan bir
nesne kime uyarsa kocasının onunla evlenmesini ister. Bu nesne, “Yıldırım Padişah”
ve “Ütelek” masalında yüzük, “Acemoğlu”nda bilezik, “Altın Şamdan”, “Ahu
Melek”, “Tüylüce”, “Sandık” ve “Kırmızı Terlik” masallarında da pabuç, ayakkabı
ya da terlik olarak geçmektedir.
Padişah, karısı ölünce ülkenin her yerine haberciler salar ve bu nesneler kime
uyarsa onunla evleneceğini söyler. Ancak bu nesneler halkın içindeki kadınların
hiçbirine uymaz. Daha sonra bu nesne, tesadüfen padişahın kızına uyar ve padişah
bunun üzerine kızına, onunla evlenmek istediğini söyler. Kızı ağlayarak bu durumu
kabul etmez. Babası, karısının vasiyeti olduğunu söyleyerek bu durumu meşru
kılmaya çalışır. “Ahu Melek” masalında padişahın bu durumu dinî açıdan da
meşrulaştırabilmek için müftüye mektup yazdığı görülmektedir. Padişah, “Bahçemde
10 Başlıklarından anlaşılacağı üzere kayınbaba-gelin ensestinin farklı bir biçimde sonuçlanması
nedeniyle bu çalışmaya dâhil edilmek istenen ancak kütüphane kayıtlarında bulunmayan âşık tarzı
destanlar şunlardır: Yusuf Değirmenci‟nin “Alkaç Saracık‟ta Oğlu Askerde İken Gelinine Tecavüz
Eden Babanın Destanı” (1965) ve Muharrem Şentürk‟ün “Giresun‟un Saraycık Köyü‟nde Gelinine
Göz Koyan Ahlaksız Kaynata Teslim Olmayan Gelinini Öldürdü” (1974) destanı.
36