öğrenci oturumu - Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası

TMMOB
HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI
İşte bu gelişle birlikte Türkiye’deki kırılma, Hocamın da biraz önce değindiği gibi,
Hocam ekonomik boyutuna değinmişti, siyasal olarak da o hükümetin düşmesiyle birlikte
başladı.
Burada bu sivil darbelere direnenler oldu, onların mesela kan bulaşanları var. Bunlardan
bir tanesi Romanya’daki Çavuşesku’ya karşı hareketti. Onlar direndikleri için daha sonra
linç edildiler. Ardından Avrupa’da Doğu Bloku tamamen çözülüp, hepsi tek tek ulus devleti
kurup, işte “Kadife devrim” derler ona, kadife boşanma da oldu. Önce birleşen Çeklerle
Slovaklar, bu kez de ayrılarak Çek Cumhuriyeti ve Slovak Cumhuriyetine dönüştü.
Onun ardından nereye geçildi, Türkiye’den sonra Kafkaslara geçildi. Güney Kafkaslarda
özellikle 3 ülke karşımıza çıktı; Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan. Bunlara daha sıra
gelmeden, Sovyetler Birliğinin özellikle Afganistan’daki askeri başarısızlığı Amerika’yı
çok şaşırttı ve “Hızlı bir şekilde dünya tek süper gücün eline geçerse, eksenlerinde kayma
olur ve dünyayı toparlayamayız” kaygısıyla Sovyetler Birliğinin mirasçısı olarak Rusya
Federasyonu görüldü ve “Russian First” başlığıyla ona biraz ayrıcalıklı davranıldı.
Zaten o süreç nasıl başlamıştı, çok iyi hatırlayacaksınız; Gorbaçov’un “Presteroyka” ve
“Glastnost” politikasıyla başlamıştı, ama Gorbaçov yine de 15 cumhuriyetin ayrılmasını
değil, daha demokratik bir Sovyetler hedefliyordu. Ama orada da bir hükümet darbesiyle
Boris Yeltsin getirildi. Onun ardından yine Sovyet politbürosundan çok önemli birisi olan
Edvard Şevardnadze de e hızlı bir şekilde o 15 cumhuriyet parçalanırken Gürcistan’ın
başına getirildi. Fakat Amerika onu da beğenmedi, çünkü Rus yanlısı ve politbürodan
gelme birisi olduğu için, Amerika’da avukatlık yapan, Amerika’da hukuk öğrenimi yapmış,
Hollandalı bir hanımla evli olan Mihail Şaakaşvili’yi getirdi Gürcistan’a ve Gürcistan’da
çok rahat, çok kolay bir şekilde de bu renkli devrimlerden birisi gerçekleşmiş oldu. Zaten
bu çok kolay gerçekleştiği için de Gürcistan’dakine de yine “Kadife devrim” denildi.
Onun ardından Azerbaycan’da Muttalibov dönemiydi, onu atamışlardı. Rusya yanlısı diye
Muttalibov da indirildi, ardından Amerikan yanlısı olduğu düşünülen Elçibey getirildi.
Fakat Elçibey de Türkiye yanlısı olduğu için, Rusya tarafından Elçibey düşürüldü,
Rusya’ya daha yakın olan Haydar Aliyev getirildi.
İşte burada çeper ülke olmak, kanat ülke olmak çok zor. Hem Sovyetler Birliğine yakın
olacaksınız, burada rejimleriniz sık sık gidip geliyor. Şeyde de mesela Küba füzelerini
hatırlayın, 62’deki füzeleri; Amerika Türkiye’ye füze yerleştirince, Rusya da gidip
Küba’ya yerleştirmişti. “Süper ülkelere komşu olmak” diyor İsmet Paşa, “Ayıyla yatağa
girmek gibi bir şeydir” diyor. Mesela Kanada çok yakındır Amerika’ya, Amerika’yla
komşu olmasının kendi gücünü yok ettiğini söyler.
Azerbaycan’da hızlı bir şekilde Muttalibov da düşürüldü ve ardından Elçibey de düşürüldü
ve onun yerine de dediğim gibi, Rus yanlısı olduğu için Aliyev getirildi. Çünkü Rusya,
Kafkasları kolay kolay bırakmak istemedi. Neden Kafkasları bırakmak istemedi Çünkü
Amerika’nın amaçlarından bir tanesi de kaynakların olduğu yerde üsler kurmaktı. Orada
da Bakü petrolleri ve Hazar petrolleri vardı.
182
13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı / 18-22 Nisan 2011
PANELLER
THBTK