öÄrenci oturumu - Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası
öÄrenci oturumu - Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası
öÄrenci oturumu - Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TMMOB<br />
HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI<br />
bir de baktık ki gazetelerde hiç yoktan yere 12 Eylülün darbecileri hakkında bir anda<br />
soruşturma açıldı. Eylülden beri neredeydi Her neyse…<br />
Benim aslında konum bu değildi, ama Emine Hanımın son paragraflarından yakaladım,<br />
10 dakikamı buna <strong>ve</strong>rdim. Öbür kısmı daha kolay, “Başkanlık Sistemi <strong>ve</strong> Yargı<br />
Uygulamaları.” Ben ceza hukukçusuyum, anayasa hukukçusu değilim, ama her ilgili<br />
hukukçu gibi anayasa hukukundan yolumuzun geçmemesi mümkün değil.<br />
Dostlarım; başkanlık sistemi tartışmaları, anlaşıldığı üzere yeni döneme damgasını<br />
vuracak. O zaman aydınlar olarak bu konuda bazı düşünceler geliştirmek, değerlendirmeler<br />
yapmak zorundayız. Ben kendi bildiğim pencereden bazılarına çok cazip gelen başkanlık<br />
sisteminin, ne getirip ne götüreceğini sizinle paylaşayım müsaade ederseniz.<br />
Başkanlık sistemi, bize öyle öğretilmişti, bir denet <strong>ve</strong> dengeler sistemi. Kim denetler,<br />
kim dengeler; şöyle: Parlamento, yani yasama organı denetler. Başkan da sahip olduğu<br />
anayasal yetkilerle parlamentonun bu gücünü dengeler. İlk bakışta başkanlık sistemi,<br />
koalisyonların öcü gibi gösterildiği, istikrarsızlığın bir tehdit unsuru olarak sürekli ortada<br />
sallanıp, “Aman istikrar bozulmasın, ekonomi kötüye gitmesin” diye insanların kerhen<br />
belli bir yöne sevk edilmek istendiği bu toplumda, oldukça cazip bir tartışma konusu<br />
olarak beliriyor. Kültürel olarak da, açıkçası başkanlık sistemine yakın olduğumuzu<br />
söyleyenler var, çünkü başkanlık sistemi, gerçekten istikrar getirdiği söylenen bir sistem.<br />
Bir kere koalisyon yok, çünkü bakan yok başkanlık sisteminde, başkanın sekreterleri var,<br />
yardımcıları var. Bizim anladığımız anlamda bir kabine yok, hükümet yok.<br />
Yalnız, müsaade ederseniz, tam bu noktada çok ünlü bir anayasa hukukçusunun <strong>ve</strong>ya<br />
siyaset bilimcisinin, Maurice Du<strong>ve</strong>rger’nin beni çok etkileyen bir sözünü dile getireceğim.<br />
Maurice Du<strong>ve</strong>rger bir Fransız <strong>ve</strong> kürsü anarşisti olarak biliniyor. Kürsü anarşisti olarak<br />
bilinmesinin sebebi, kendi zamanına kadar genel geçer bütün anayasa hukuku kavramlarını<br />
sarsmış, tahtlarından etmiş. Şöyle diyor Du<strong>ve</strong>rger: “Siyasi partiler sistemini bilen, fakat<br />
klasik anayasa hukukunu bilmeyen bir kişi, eksik bir kişidir. Buna karşın klasik anayasa<br />
hukukunu bilen, ancak siyasi partiler sistemini bilmeyen biri kişi, yanlış bir kişidir.”<br />
Gördüğünüz üzere Du<strong>ve</strong>rger, siyasi partiler sistemine, klasik anayasa hukukundan çok<br />
daha fazla önem <strong>ve</strong>riyor, çünkü siyasi parti, toplumun gerçekliği. Anayasa hukuku<br />
dediğinizde, bu neticede insan tarafından yazılmış kurallar. Ama siyasi partiler toplumun<br />
içinde yaşıyor, toplumun içinden çıkıyor; toplumun kültürüyle, algılamalarıyla,<br />
dinamikleriyle doğrudan ilgili.<br />
Gelin, bu sözden yola çıkarak sizinle başkanlık sisteminin ne getirip ne götüreceğini<br />
konuşalım. Siyasi partiler sistemini bilerek yola çıkalım <strong>ve</strong> parlamentonun başkanı<br />
denetlemesini değerlendirelim. Başlarken dedim ya, başkanlık sistemi, denet <strong>ve</strong> dengeler<br />
sistemidir. Parlamento, başkanı denetler, başkan da parlamentonun bu gücünü kendi sahip<br />
olduğu yetkilerle dengeler.<br />
O bize istikrar getireceği söylenen başkanlık sisteminde, parlamentonun başkanı<br />
denetlemesi; bunu ikiye ayıralım, gayet matematiksel gidelim. Başkanın başka partiden,<br />
64<br />
13. Türkiye <strong>Harita</strong> Bilimsel <strong>ve</strong> Teknik Kurultayı / 18-22 Nisan 2011<br />
PANELLER<br />
THBTK