Jaarboek Thomas Instituut 1997 - Thomas Instituut te Utrecht

DE TOEGANG TOT CHRISTUS 51
geen betere afstand denkbaar dan tot wat voorbij is. Wat voorbij is is
afgelopen.
Zo ook worden voorvallen, personen, ideeën tot tekst
gemaakt. Teksten zijn onderzoekbaar. En cijfers, getallen. Maar ook
beelden, afbeeldingen, bouwwerken, plattegronden.
Zo heeft men geprobeerd Jezus tot een persoon van het
verleden te maken, tot iemand van wie je een biografie kunt schrijven.
Tot iemand die een onderdeel van een verhaal is en zo ver-tekstueerd
is en geschikt voor eventuele verdere studie.
Dat soort distantie is juist ten opzichte van Jezus evenwel niet goed
mogelijk. Evenmin overigens als ten opzichte van God. Mensen
hebben ook geprobeerd om God weg te schrijven naar vroeger. Er is
een korte tijd een stroming geweest die genoemd werd naar de
gevoerde slogan: "God is dood", een bedding voor veel theologisch
onderzoek. En niet lang geleden heeft iemand een boek geschreven
met als titel: "Een geschiedenis van God".2 Dit en soortgelijke
geschriften zullen geen lezer verder helpen in de kennis van God,
maar ze vormen wel een getuigenis van en ook over de schrijvers zelf,
die afstand genomen hebben van God. Minstens van wat zij hielden
voor God. En zoiets is er ook wel aan de hand met veel geschriften
waarin 'de historische Jezus' wordt bestudeerd en beschreven.'
Intussen is het niet alleen vanzelfsprekend maar ook van belang, dat
onderzoek verricht wordt van teksten, verbeeldingen, voorwerpen,
instituties en gedragingen van mensen die over God en over Jezus
hebben gesproken, gedacht, en hun verbeelding hebben laten werken.
En wat meer is: de neerslag van eeuwenlange omgang met God, met
Jezus is onderwerp van veelvuldig onderzoek.
Maar wat men ook probeert aan historisch of litterair
onderzoek van deze teksten en monumenten, daardoor alléén komt
men niet tot kennis van Jezus. Overal waar iemand dat wel probeert,
K. Armstrong, A History of God. From Abraham to the Present: the
4000 Year Quest for God, London 1993.
3 Voor een overzicht zie C.I. den Heyer, Opnieuw: wie is Jezus?
Balans van 150 jaar onderzoek naar Jezus, Zoetermeer: Meinema 1996.