Jaarboek Thomas Instituut 1997 - Thomas Instituut te Utrecht

More documents

Recommendations

Info

90 H.W.M. TEN HAVE trouwaanhet verbond dat door menselijke schuld en goddelijke toom wel verduisterd, maar niet opgeheven kan worden (p.168). In een paragraaf over Gods gericht, wordt de vraag gesteld wat God doet, als Hij oordeelt, en of Hij het is, die de catastrofes en crises veroorzaakt. Er wordt aan herinnerd, dat het niet de rechter is die straf uitvoert, maar dat de rechter juist de samenhang van de schuld onthult, en naar aanleiding daarvan anderen opdraagt de straf uit te voeren. Aldus vergelijken de auteurs de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog met de Perzische koning Cyrus die eveneens een werktuig in Gods hand vormde (p.180). De bovengenoemde paragraaf is van belang, omdat het een van de weinige is waarin gevraagd wordt wat God eigenlijk doet wanneer de Bijbel een bepaalde daad aan Hem toeschrijft. Voor het overige lijkt het mij, dat het boek beter Die dunklen Seiten der Bibel geheten had kunnen zijn. Het voorbeeld uit de inleiding van het boek, waar Mozes de daden van Farao toeschrijft aan God, is eigenlijk exemplarisch voor het hele boek. Het gaat meer over het hoe en waarom Israël bepaalde dingen aan God toeschrijft. Daarmee is nog niet gezegd of God dat echt doet, en wat Hij dan 'doet', m.a.w. in welke zin zo'n toeschrijving terecht is. Nu laten de auteurs in het begin reeds weten dat zij niet uit zijn op de constructie van een godsbeeld dat geabstraheerd is van concrete ervaringen, en dat correspondeert met onze burgerlijke verlichte ideeën van een goede en almachtige God.' Het hoofdthema van hun boek is, dat ook de donkere zijden van het leven niet van God afgeschermd moeten worden. Dat betekent m.i. Dit is een benadering die in de mode lijkt te zijn. Ze past bij de narratieve theologie, en wil 'het verhaal het verhaal laten zijn'. Het voordeel ervan is inderdaad dat ermee voorkomen wordt dat de Schrift een wat gebrekkige illustratie wordt van een op zich abstracte, filosofisch getinte theologie. Wanneer echter geen vragen gesteld mogen worden naar de geldigheid en de waarheid van een verhaal die verder gaan dan de onmiddellijke context, dan blijft het maar de vraag in hoeverre ook een geldige actualisatie mogelijk is. De auteurs gaan een voorzichtige actualisatie niet uit de weg (getuige het voorbeeld van de richtende God), maar het blijft vaak onduidelijk wat zij nu precies bedoelen.
WIE KENT DE KRACHT VAN UW TOORN? 91 echter nog niet, dat ze aan God toegeschreven moeten worden, ook al zijn er bijbelse figuren die dat in bepaalde situaties of teksten wel doen. We lopen het gevaar alle dingen die ons groots overkomen, in negatieve of positieve zin, aan God toe te schrijven waardoor opnieuw een soort projectie ontstaat, die wellicht iets meer schakeringen bevat dan een filosofisch godsbeeld. Voor een theologische benadering is het m.i. eerst nodig, om ons af te vragen wat wij eigenlijk bedoelen of willen wanneer wij iets aan God toeschrijven. Dat wil ik nu doen vanuit de transcendentaaltheologie van K. Rahner. J.2. K. Rahner: De vraag naar God als heilsvraag Rahners theologie" laat zien dat de vraag naar God altijd een heilsvraag is. Voor de beschrijving van die Godsvraag maakt Rahner gebruik van een onpersoonlijke metafoor voor God: 'absolute horizon'. Vanuit de analyse van het menselijk subject laat Rahner via de metafoor 'absolute horizon' zien hoe het juiste begrip van het menselijk subject het bestaan van God veronderstelt". de vraag naar God formeel gezien een transcendentale vraag, dat wil zeggen, een achterliggende, niet geëxpliciteerde, vraag is. De transcendentale vraag fungeert telkens als achtergrond van de diverse concrete vragen naar de zin van bepaalde concrete zaken. De transeendentale vraag vormt in feite de gerichtheid van de mens op heil in de geschiedenis. Deze vraag wordt altijd gesteld tegen de achtergrond 6 De opmerkingen die ik maak over de theologie van Rahner zijn vooral gebaseerd op diens Grundkurs des Glaubens: Einfûhrung in den Begriff des Christentums, Freiburg: Herder 1976. 7 Deze metafoor voor God is zeer geschikt gebleken om in moderne filosofische termen de afhankelijkheid van het menselijk subject aan God te tonen. Het nadeel van deze metafoor is, is dat die onpersoonlijk is. Rahner zelf corrigeert die metafoor door te stellen dat datgene wat de menselijke persoon fundeert, zelf ook persoonlijke kwaliteiten moet .hebben. Hij corrigeert de metafoor ook door te spreken over liebende, vergebende Selbstmitteilung. Daarmee is het geenszins gemakkelijker geworden om zijn metaforiek te verbinden met de bijbelse, die een handelende, ingrijpende, ja zelfs gepassioneerde God verbeeldt.
Page 2 and 3:
Bestuur Prof. dr. H.A.G. Braakhuis
Page 4 and 5:
Redactie Dr. H.J.M. Schoot (hoofdre
Page 6 and 7:
H. W.M. ten Have WIE KENT DE KRACHT
Page 8 and 9:
8 H.I.M. SCHOOT cornerstone of any
Page 10 and 11:
10 PIM VALKENBERG This wider perspe
Page 12 and 13:
12 PIM VALKENBERG the doctrinal aut
Page 14 and 15:
14 PIM VALKENBERG thoughts in the M
Page 16 and 17:
16 PIM VALKENBERG wanted to investi
Page 18 and 19:
18 PIM VALKENBERG Christian in the
Page 20 and 21:
20 PIM VALKENBERG hand them over to
Page 22 and 23:
22 PIM VALKENBERG religions=", Whil
Page 24 and 25:
24 PIM VALKENBERG in front of the H
Page 26 and 27:
26 PIM VALKENBERG Aquinas remains b
Page 28 and 29:
28 PIM VALKENBERG 2.3 The rules of
Page 30 and 31:
30 PIM VALKENBERG of the subject-ma
Page 32 and 33:
32 PIM VALKENBERG the Qur' än come
Page 34 and 35:
34 PIM VALKENBERG encourage and str
Page 36 and 37:
36 PIM VALKENBERG arguments are of
Page 38 and 39:
38 PIM VALKENBERG The reference to
Page 40 and 41: 40 PIM VALKENBERG almightiness - th
Page 42 and 43: 42 PIM VALKENBERG The first name wh
Page 44 and 45: 44 PIM VALKENBERG Finally, we meet
Page 46 and 47: 46 PIM VALKENBERG Christians in Spa
Page 49 and 50: KOM EN ZIE WAAR IK WOON! Aantekenin
Page 51 and 52: DE TOEGANG TOT CHRISTUS 51 geen bet
Page 53 and 54: DE TOEGANG TOT CHRISTUS 53 het begi
Page 55 and 56: DE TOEGANG TOT CHRISTUS 55 dan bij
Page 57 and 58: DE TOEGANG TOT CHRISTUS 57 overtuig
Page 59 and 60: DE TOEGANG TOT CHRISTUS 59 c) Een d
Page 61: DE TOEGANG TOT CHRISTUS 61 SUMMARY
Page 64 and 65: 64 M.A.J.M. BUIJSEN de natuurrechts
Page 66 and 67: 66 M.A.J .M. BUIJSEN de eerste plaa
Page 68 and 69: 68 M.A.I.M. BUnSEN II, q.90 a.2c va
Page 70 and 71: 70 M.A.J.M. BUUSEN worden, is het b
Page 72 and 73: 72 M.A.I.M. BUIJSEN qq. 90-97,16 da
Page 74 and 75: 74 M.A.I.M. BUUSEN hebben bij het v
Page 76 and 77: 76 M.A.J.M. BUUSEN echter niet geze
Page 78 and 79: 78 M.A.J.M. BUUSEN vermogens van de
Page 80 and 81: 80 M.A.J.M. BUUSEN zij tot het geme
Page 82 and 83: 82 M.A.] .M. BUUSEN dat een wet in
Page 85 and 86: WIE KENT DE KRACHT VAN UW TOORN? Ov
Page 87 and 88: WIE KENT DE KRACHT VAN UW TOORN? 87
Page 89: WIE KENT DE KRACHT VAN UW TOORN? 89
Page 101 and 102: kwestie' .20 WIE KENT DE KRACHT VAN
Page 107 and 108: WIE KENTDE KRACHTVANUW TOORN? 107 d
Page 109: WIE KENT DE KRACHT VAN UW TOORN? 10
Page 112 and 113: 112 ANTONIE VOS loyal to Saint Thom
Page 114 and 115: 114 ANTONIE VOS different (20). The
Page 116 and 117: 116 ANTONIE VOS what is thus far sa
Page 118 and 119: 118 ANTONIE VOS used in ordinary sp
Page 120 and 121: 120 ANTONIE VOS describe and to ana
Page 122 and 123: 122 ANTONIE VOS with the divine wil
Page 124 and 125: 124 ANTONIE VOS ancient Greek philo
Page 126 and 127: 126 ANTONIE VOS church and society
Page 129 and 130: AQUINAS ON NECESSITY AND TIME A Res
Page 131 and 132: A RESPONSE TO ANTONIE VOS 131 done-
Page 133: A RESPONSE TO ANTONIE VOS 133 take
Page 136 and 137: 136 THOMAS F. O'MEARA but this pres
Page 138 and 139: 138 H.W.M. RIKHOF continue. The thr
Page 140 and 141:
140 H.W.M. RIKHOF Peccatum" Joseph
Page 142 and 143:
142 H.W.M. RIKHOF (Hogeschool Holla
Page 144 and 145:
144 H.W.M. RIKHOF 7. Publications i
Page 146:
PRlI'ITED ON PERMANENT PAPER· IMPR
show all

Jaarboek Thomas Instituut 1997 - Thomas Instituut te Utrecht

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?