2010 ilerleme raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

güvenliini ve kalitesini artrmak ve insan odakl bir hizmet yaklamyla hakkaniyet ve
eriebilirlik temelinde salk ihtiyaçlarna cevap vermek suretiyle toplumun refahn gelitirmeyi
ve güçlendirmeyi amaçlamaktadr. Halihazrda aile hekimlii uzmanlarnn snrl sayda olmas
ve iyi tasarlanm bir raporlama sisteminin bulunmamasndan ötürü kstlanm durumda olan aile
hekimlii sisteminin balatlmas, salk ihtiyaçlarn daha iyi karlamay ve nüfusun salk
durumunu izlemeyi amaçlamaktadr.
Tütün konusunda, Türkiye AB müktesebat yükümlülüklerini büyük ölçüde karlamaktadr. Sadece,
tütün ürünlerinin üçüncü ülkelere ihracatna ilikin AB hükümleri bakmndan uyum
gerçekletirilmemitir ve uygulama tedbirleri alnmamtr. Türk makamlar, üretilen bütün tütün
ürünleri için kullanlmas zorunlu 14 resimli uyar belirlemitir. Sigarayla mücadelede farkndal
artrmak için çaba sarf edilmitir. 2009’dan beri, kamuya açk bütün yerlerde uygulanan sigara
yasann görece baarl uygulanmasnn sonucu olarak, Türkiye, 2010 ylnn ilk çeyreinde son be
yldaki en düük sigara tüketim seviyesini yakalamtr. Bununla birlikte, sigara yasana, kiisel
özgürlükler ve iletme çkarlarna atfla itiraz edilmi ve Anayasa Mahkemesi’ne bu yönde bir bavuru
yaplmtr.
Bulac hastalklar konusunda çok snrl ilerleme kaydedilmitir. AB müktesebatna uyum nispeten
ileri seviyededir ve verilerin AB düzeyinde uyumluluunun ve karlatrlabilirliinin salanmasna
yönelik olarak bildirilmesi zorunlu hastalklar ve vaka tanmlar konusunda uyumlatrma devam
etmitir. Ancak, mevzuatn uygulanmas yetersizdir; kontrol ve surveyans tedbirlerinin sistematik
ekilde izlenmesi, takibi ve uygulanmasna yönelik idari yaplarn güçlendirilmesi konularnda ve
ulusal halk sal enstitüsünün kurulmas konusunda ilerleme kaydedilmemitir. Barsak hastalklar
için deneme amaçl kurulan erken uyar ve müdahale sistemi 10 ile daha yaygnlatrlmtr.
Kan ve kan ürünleri konusunda baz ilerlemeler kaydedilmitir. Mevzuat uyumu ileri düzeydedir.
Tanmlar ve standartlar konusunda ilave uyumlatrma çabalar devam etmektedir. zleme, gözetim ve
denetim görevlerinin yerine getirilmesine yönelik uygulama kapasitesinin yeterlilii ve yetkili
makamlarn tam olarak tanmlanmas konularnn hâlâ teyit edilmesi gerekmektedir. Bu konudaki
çalmalar devam etmektedir.
Doku ve hücreler konusunda baz ilerlemeler kaydedilmitir. Bu konuda bir yönetmelik kabul
edilmitir, ancak bu mevzuatn AB müktesebatna tam olarak uyumlu olup olmadnn teyit edilmesi
gerekmektedir. Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi (TÜRKÖK) henüz faaliyete geçmemitir
ve bu alandaki gözetim faaliyetlerine yönelik idari kapasitenin güçlendirilmesi gerekmektedir. Her tür
doku ve hücreye ilikin (kas iskelet, kardiyovasküler, kornea, yardmla üreme teknolojisi (YÜT), vb.)
AB müktesebatna uyuma yönelik hazrlklar hâlâ devam etmektedir.
Akl sal konusunda ilerleme kaydedilmemitir. Akl Sal Eylem Plan nihai hale getirilmi, fakat
henüz kabul edilmemitir. Genel olarak, bu alandaki hazrlklar erken aamadadr.
Kanser konusunda çok snrl ilerleme kaydedilmitir. Halka yönelik tarama programlarnn
yürütülmesine yönelik fiziki altyap mevcuttur. Meme ve rahim az kanseri hedef gruplarnn
taranmasnda srasyla %12 ve %18 oranlarna ulalmtr (2015 hedefi %70’tir). Elektromanyetik
alanlar yönetmeliinin hazrlk çalmalar sürmektedir. Ulusal Kanser Enstitüsü henüz kurulmamtr.
Bu alandaki hazrlklar olumlu yönde ilerlemektedir.
Sonuç
Tüketicinin ve saln korunmas alannda baz ilerlemeler kaydedilmitir. Tüketicinin korunmas
konusunda, tüketici hareketini güçlendirmeye ve tüketicinin korunmasnn genel olarak düzgün
bir ekilde uygulanmasn salamaya yönelik olarak, özellikle ürün güvenlii ile ilgili olmayan
konularda, hâlâ daha fazla çabaya ihtiyaç bulunmaktadr. Paydalar arasndaki koordinasyon ve
TR
92
TR