2010 ilerleme raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

Yargtay, Temmuz 2007’de, Patrikhane’de yaplan dini seçimlere katlan ve seçilen kiilerin
Türk vatanda olmas ve seçim srasnda Türkiye’de istihdam ediliyor olmas gerektiine
hükmetmitir. Ancak, AHS’ye ve AHM içtihadna uygun olarak, örgütlü dini cemaatlerin
faaliyetlerine katlarak din özgürlüü haklarn kullanma imkan bakmndan Türklere ve
yabanclara eit muamelede bulunulmas gerekmektedir.
Nüfus cüzdan gibi ahsi belgelerde, ayrmc uygulamalara neden olabilecek dine ilikin
bilgiler yer almaktadr. Ocak aynda AHM, Sinan Ik/Türkiye davasnda, nüfus
cüzdanlarnda din hanesinin bulunmasnn AHS’nin ihlali anlamna geldiine karar vermitir.
badet yerleri konusunda, gayrimüslim cemaatler sk sk ayrmclk ve idari belirsizlik
vakalar bildirmektedir. badet yerleri tahsisi konusunda yetkili makamlara yaplan
bavurularn reddedilmesi devam etmitir. Alevi ibadethaneleri (Cem Evleri) ile ilgili olarak,
iki dava sonuçlanm ve bavurular reddedilmitir. Mays 2010’da, bir Cem Evi tüm iç hukuk
yollarn tükettikten sonra AHM`ye bavurmutur. Cem Evlerinin baz belediye meclisleri
tarafndan fiilen ibadet yeri olarak tannmasna ramen, bunlarn ibadet yeri olarak
tannmamas yönündeki genel politika deimemitir.
Protestan ve dier kiliseler (Ankara’daki Kurtulu ve Batkent Kiliseleri gibi) bulunduklar il
snrlar dahilinde ibadet yeri için izin alamamtr. Yehova ahitleri de benzer sorunlarla
karlam olup, mahkemeler Mersin’deki ibadet yerlerini mar Kanunu’na aykr bulmutur.
Bu dava AHM’ye götürülmütür. Ayn dini topluluun zmir’deki bir ibadet yeriyle ilgili
benzer bir davas mahkemede görülmektedir.
Yehova ahitleri stanbul ve Ankara belediyelerinin vergi talepleriyle kar karyadr.
Belediyeler, Yargtay’n Yehova ahitlerini Hristiyan dini kapsamnda kabul eden karar
dorultusunda ilke olarak vergiden muaf olmalarna ramen, bu topluluun ibadet yerlerine
ait emlak vergisinin ödenmesi talebinde bulunmutur. Vergi konusunda birkaç dava hâlâ
sürmektedir.
Misyonerler, toplumun geni bir kesimi tarafndan ülkenin bütünlüüne ve slam dinine
yönelik bir tehdit olarak alglanmaktadr. Silivri’de iki misyonere kar açlan dava devam
etmektedir.
Nisan 2007’de Malatya’da üç Protestan’n öldürülmesiyle ilgili dava sürmektedir. stanbul
Cumhuriyet Basavcsnn talebi dorultusunda hazrlanan bir polis raporu, protestanlarn
öldürülmesiyle Ergenekon davas arasndaki balantya dikkat çekmitir.
Din temelli vicdani retçilere yönelik adli soruturmalar devam etmitir. Vicdani ret hakk
konusunda kamuoyu önünde yaplan açklamalar mahkûmiyetlere neden olmutur. AHM’nin
vicdani retçiler hakkndaki kararlar hâlâ uygulanmamtr. Türkiye, vicdani retçilerin
mükerrer yarglanmasn ve mahkûmiyetini önleyecek hukuki tedbirler kabul etmemitir.
Yehova ahitleri topluluunun baz üyeleri hakknda vicdani retçi olarak mahkemelerde dava
açlmaktadr. Bir askeri mahkeme vicdani ret hakkn reddetmitir.
Sonuç olarak, ibadet özgürlüüne genelde sayg gösterilmeye devam edilmektedir. Vakflar
Kanunu’nun uygulanmasna baz gecikme ve prosedürel sorunlara ramen devam edilmitir
(Bkz. Mülkiyet hakk). Aleviler ve gayrimüslim cemaatlerle olan diyalog devam etmekle
birlikte henüz sonuç vermemitir. Heybeliada Ruhban Okulu’na ilikin beyanlarn gerei
TR
24
TR