2010 ilerleme raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

sürecinde hesap verebilirlik, verimlilik ve effaflk açsndan fayda salayacaktr; Devlet
Desteklerinin zlenmesi ve Denetlenmesi Hakknda Kanun’un kabul edilmesi, kamu maliyesi
bakmndan devlet desteklerinin effaflnn artmasna katkda bulunacaktr. Daha önce
duyurulmu olan tüm vergi idaresi fonksiyonlarnn Gelir daresi Bakanl altnda
birletirilmesi, tam olarak uygulamaya geçirilmemitir. Söz konusu birletirme, denetleme
kapasitesini güçlendirecek ve standart risk temelli denetleme tekniklerinin artan ölçüde
kullanmn kolaylatracak, bu suretle effaflk artacak ve kayt dln azaltlmas konusunda
ciddi destek salanacaktr. Sonuç olarak, mali effafl artrmaya yönelik tedbirler snrl
kalmtr.
Son yllarda, Türkiye güçlü bir istikrar programn baaryla uygulam, bankaclk, iletmelerin
yeniden yaplandrlmas, özelletirme, eitim ve enerji gibi birçok kilit alandaki kapsaml yapsal
reformlarla Türk ekonomisinin dayankll artrlmtr. Mevcut mali krizin Türk reel sektörünü
ciddi ekilde sarsm olmasna ramen, daha önce gerçekletirilen düzenleyici ve denetleyici
reformlar sayesinde, büyüme yeniden güçlü ve hzl bir ekilde salanmtr. Kriz döneminde
Türkiye tarafndan uygulanmakta olan para ve maliye politikalar baarl olmu ve ekonomik
toparlanmadan fayda salamaya yönelik düzenlemeler yaplmtr. Zaman içerisinde mali
performansn kayda deer ölçüde artrlmasn ve maliye politikasnn mevcut konjonktür yanl
eilimine son verilmesini salayacak olan mali çpaya ilikin yeni bir taslak kanun Temmuz ay
ortasnda TBMM’ye sunulmu, ancak görümeler ertelenmitir. Mali effaflk, enflasyon
hedeflemesinin güçlendirilmesi ve mali istikrarn muhafaza edilmesi konularnda daha fazla
ilerleme kaydedilmesi, ani yükseli ve düü senaryolarna ilikin risklerin asgariye indirilmesi
bakmndan önem arz etmektedir. Sonuç olarak, uygulanan mevcut politika bileenleri geçtiimiz
dönemde etkinliini kantlamtr. Bununla birlikte, makroekonomik istikrara ilikin krlganlklar
devam etmekte olup, daha güçlü mali çpalar makroekonomik istikrarn sürdürülmesine katk
salayabilecektir.
Piyasa güçlerinin etkileimi
Düzenleyici ve denetleyici kurumlarn bamszl Hükümet tarafndan teyit edilmitir. Ancak,
düzenleyici çerçeveye ramen, kamu otoriteleri elektrik ve doal gaz piyasalar ile ksmen
telekomünikasyon ve bata demiryolu olmak üzere ulatrma gibi baz kilit alanlarda fiyatlar
belirlemeye devam etme eilimindedir. Temel hizmetlerin serbestletirilmesi önemli ölçüde
salanm olup, bu durum enerji sektöründeki baz baarl özelletirme faaliyetlerine zemin
hazrlamtr. Türkiye, daha zorlu koullarn olduu kriz ortamnda özelletirme çalmalarn
sürdürmütür. 2008’de 4,4 milyar avro ( GSYH’nin % 1’i) olan özelletirme tutar, 2009 ylnda
1,6 milyar avro (GSYH’nin % 0,4’ü) seviyesine gerilemitir. 2009 ylnda 106 ilem
tamamlanmtr. Devam eden balca özelletirmeler arasnda, 52 küçük-ölçekli hidroelektrik
santralinin iletim haklar ile dört adet eker fabrikasnn ve 13 bölge ile üç limanda elektrik
datmnn özelletirilmesi bulunmaktadr. Sonuç olarak, piyasa güçlerinin etkileiminin
iyiletirilmesi konusunda baz ilerlemeler kaydedilmitir. Olumsuz d koullar sebebiyle bir
miktar yavalama yaanmasna ramen özelletirme çalmalar ilerlemitir.
Pazara giri ve çk
2009 ylnda ekonomik koullar pazara giri ve çkta oldukça etkili olmutur. Yeni kurulan firma
says % 10 orannda azalm, kapanan firma says ise % 8,5 orannda artmtr. Deniz
tamacl, sivil havaclk, havaalan yer hizmetleri, karayolu tamacl, radyo ve TV
yayncl, enerji, muhasebecilik ve eitim de dahil olmak üzere, çeitli alanlarda yabanc
yatrmclar hâlâ baz kstlamalarla karlamaktadr. Lisans verme süreçleri nispeten uzundur.
Örnein, bir antrepo kurmak için, lisans ve izin alnmas, gerekli bildirimlerin ve teftilerin
tamamlanmas ve altyap balantlarnn yaptrlmas da dahil, 25 farkl ilem gerekmektedir. Bir
TR
41
TR