2010 ilerleme raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

Genelge, kontrolü belediyelere geçmi gayrimüslim mezarlklarnn korunmas ve bakmnn
yaplmas, gayrimüslim cemaat vakflar lehine verilen mahkeme kararlarnn tapu sicil
müdürlüklerinde uygulanmas ve gayrimüslim cemaatlere kar kin ve dümanl tevik edici
yaynlar konusunda yasal ilemlerin derhal balatlmas konularn içermektedir.
Alevi toplumuna yönelik açlm devam etmitir. Balangçta planland üzere, farkl sosyal ve
meslek gruplar ve Alevi temsilcileri ile yedi çaltay yaplmtr.
ubat 2008 tarihli Vakflar Kanunu’nun uygulanmasna, baz gecikmeler ve prosedürel
sorunlara ramen devam edilmitir (Bkz. Mülkiyet hakk).
Bununla birlikte, Anayasa’nn 24. maddesi ve Milli Eitim Temel Kanunu’nun 12. maddesi
uyarnca, din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri ilk ve ortaöretimde zorunlu olmaya devam
etmektedir. AHM’nin, bu derslerin sadece dinler hakknda genel bilgi vermeyip, slam
dininin yönlendirici ilkeleri konusunda eitim verdiini tespit ettii ve Türkiye’den eitim
sistemini ve iç mevzuatn AHS’ye ekli 1 No’lu Protokol’ün 2. maddesiyle uyumlu hale
getirmesini talep ettii Ekim 2007 tarihli karar hâlâ uygulanmamtr.
Protestan örencilerin söz konusu din derslerini almas zorunlu klnmtr. Yehova ahitleri
topluluu, muafiyet taleplerinin reddedilmesi sonrasnda il milli eitim müdürlüklerine iki
yeni idari dava açmtr. Yehova ahitleri ailelerinin ayn konuda açm olduu davalar
Dantay’da devam etmektedir.
Gayrimüslim cemaatler, örgütlü dini gruplar olarak, tüzel kiiliklerinin olmamasndan dolay
hâlâ sorunlar yaamaktadrlar. Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu, Mart aynda, AHS’nin
9. maddesiyle korunan din özgürlüü hakknn, 11. maddeyle balantl olarak
deerlendirildiinde, dini topluluklarn tüzel kiilik kazanabilmesini de kapsad sonucuna
varmtr 19 .
Din adam eitimine ilikin kstlamalar sürmektedir. Türk mevzuatnda cemaatler için din
konusunda özel yüksek örenime yer verilmemekte ve kamu eitim sisteminde de bu imkan
bulunmamaktadr. Heybeliada Ruhban Okulu, üst düzey devlet yetkililerinin tekrar
açlabilmesine yönelik olumlu beyanlarna ramen, hâlâ kapal kalmaya devam etmektedir.
Ermeni Patriinin, Ermeni dili ve din adamlar için bir üniversite bölümü açlmas önerisi üç
yldr beklemektedir. Süryaniler, eitimlerini resmi okullarn dnda ancak informel olarak
salayabilmektedir.
“Ekümenik” Patrik, “Ekümenik” unvann her durumda kullanma konusunda serbest deildir.
Venedik Komisyonu Mart aynda, bu hakka herhangi bir ekilde müdahale edilmesinin,
AHS’nin 9. maddesine göre Ortodoks Kilisesi’nin özerkliini ihlal ettii sonucuna varmtr.
19 Venedik Komisyonu, bunun özellikle mahkemelere eriim ve mülkiyet haklarnn korunmas bakmndan
önemli olduunu deerlendirmitir. Venedik Komisyonu, bu haklarn gayrimüslim cemaatlere tannmamasn,
AHS’nin 9(2) ve 11(2). maddelerindeki hükümlerin sk koullarna uygun olacak ekilde hakl çkaracak bir
sebep görememitir.
TR
23
TR